EN YÜKSEK HAKİKAT:: ERDEM
‘Bilge kişi, tutkuyu yine bir başka tutkuyla yener; öylesine büyük şeylere yönelir ki zenginlik, rütbe bağış, mal mülk onu doyurmaz; bu ufak çıkarlarda o, gönlünü dolduracak iyi ve sağlam bir şey bulamaz; hatta bunları küçümsememek için kendisini zorlar. Onun dilediği tek iyilik, sade ve tertemiz bir erdem ve onun doğurabileceği bir ündür ama insanlar buna yanaşmazlar, pek üstünde durmazlar. ’
La Bruyere
"Burada
ortaya koyduğum sorun, varlıklar sıralamasında insanlığın yerini ne almalıdır
sorunu değildir (—insan bir sondur) : sorun, hangi tip insanın, daha yüksek
değerlidir, yaşamaya daha değerdir, geleceği daha sağlamdır diye. yetiştirilmesi
-gerektiği, istenmesi gerektiği sorunudur.
Bu yüksek değerli tip bundan önce de sık sık ortaya çıkmıştır: ama bir mutlu
rastlantı olarak, istisna olarak; hiçbir zaman da istenerek değil. Tersine, daha
çok korkulmuştur ondan, şimdiye dek korkunç olanın
ta kendisi olmuştur neredeyse; —ve bu korkudan dolayı da onun karşıtı olan tip
istenmiş, yetiştirilmiş, elde de edilmiştir: evcil hayvan olan, sürü hayvanı
olan, hasta hayvan olan insan,"
diyor Nietzsche bir üstinsan arayışında iken... ya da üstün insan arayışında
iken...
Friedrich Nietzsche
Üst insan ya da üstün insan demeyelim!... Mütevazi olalım ki bizi anlamaya çalışsınlar!...
Erdemli insan diyelim... Tarifi de şu olsun:
"Ey insan, değerin, değer atfettiğin şeyler ile ölçülür...
'değer' ürettiğin kadar değerlisin...
ve gönül anayasanda kaydettiğin 'değerlerin' var ise değerlisin..."
Erdemlik içinde pırıl pırıl...
‘Kimi zaman yeryüzünde, erdemlik içinde pırıl pırıl, yüksek niteliklerle harika ışıklar saçan, eşine az rastlanır zarif kişiler belirir Bunlar, tıpkı nereden geldikleri, kaybolunca da ne olacakları bilinmeyen harika yıldızlara benzerler; bu çeşit kişilerin ne ataları, ne de torunları vardır:türlerini kendileri meydana getirmişlerdir ’
La Bruyere
Erdemi öğrenmek, erdem öğretmek.. Erdem yolunda ilerlemek...
“Erdemi öğretmemek, öğrenmemek, adaletle karşılaşıldığında onu benimsememek ve iyi olmayanı değiştirememek; işte benim kaygılarım.”
Konfüçyüs
***
:: ERDEMLİ İNSAN ::
Kişilik sahibi bir insan...
Şahsiyet sahibi bir insan...
Onur, şerefe ve haysiyet sahibi bir insan...
"Karakter, bir insanın doğuşunda kazandığı ve ruhunun iskeletini yaptığı özelliklerden biridir."
diyor La Senne...
"Nesillerine büyük bir zenginlik yerine, iyi bir eğitim ve karakter vermekten daha iyi bir şey yoktur. Bu paradan daha uzun süre yaşar." diyor Lao Tzu...
"Karakter ağaç ise şan ve şeref de o ağacın gölgesi gibidir, biz hep gölgeyi düşünürüz, oysa gerçek ağacın kendisidir." diyor Abraham Lincoln...
"İyi bir karakter, sıradışı yetenekten daha fazla övgüye değerdir. Birçok yetenek, bir dereceye kadar Allah vergisidir. İyi bir karakter ise, bize verilmez. Onu parça parça, düşünceler, seçimler, cesaret ve kararlılık ile inşa ederiz." diyor John Luther...
Özetle, karakter inşa etmiş bir erdemli insan.... Haysiyeti olan, şahsiyeti olan bir insan...
Çalışan, çabalayan ve değerler üreten bir insan...
En yüksek erdemleri öğrenme ve bunları sahiplenme konusunda çaba gösteren bir insan...
Önünde eğiliyorum bu erdemli insanların...
"İnsanın gerçek soyluluğu erdemden gelir, doğuştan değil."
Epiktetos
***
:: ERDEM :: FAZİLET ::
Quam verreri deberet, etiamsi percipere non posent.
“Erdem ki saymaları gerekir, anlamasalar bile.”
Tusculanes
:: ERDEM :: FAZİLET ::
“Yerin çamurunda sürünürken de, ta göklerde, kahraman ruhların
yüceliğini görmekten geri kalmam. Yaptıklarımın değilse bile
düşüncemin düzgün olması, hiç olmazsa bu önemli yanımın
bozulmadan işlemesi bana çoktur bile. Bacaklarım tutmazken
irademin sağlam kalması az şey değildir. Yaşadığımız çağ, bizim
iklimde hiç değilse, öylesine bozulmuş ki erdemin yaşanması şöyle
dursun tasarlanması bile bir hayli zor. Yalnız okul sözlüğünde kalmışa
benziyor erdem.”
Michel de Montaigne
:: ERDEM :: FAZİLET ::
Quam verreri deberet, etiamsi percipere non posent.
“Erdem ki saymaları gerekir, anlamasalar bile.”
Tusculanes
:: ERDEM :: FAZİLET ::
Virtutem verba putan, Ut lucum ligna
“Erdem sadece bir söz onlar için Ve kutsal orman sadece odun.”
Horatius