DEĞERSİZ DERS KİTAPLARI!...
Prof.Dr.Coşkun Can Aktan
“Kimi kitaplar vardır, salt konularıyla yararlı olurlar; değerlerinde yazarın payı yoktur.Nice kitaplar böylesi kitaplardır”
Michel de Montaigne[i]
“Bilimleri öğrenmeye, bizi kölelikten kurtaracak olan bilimlerden başlayalım. Nasıl her işin bir yarar tarafı varsa bütün bilimler de, şu veya bu şekilde, hayatımız için yararlı olabilirler; ama biz, amacı doğrudan doğruya hayat olan bilimi seçelim.”
Michel de Montaigne[ii]
Üniversitelerimizde ders kitapları konusunda benim gözlemlediğim bazı yanlışlar şunlardır:
Kimi üniversitelerde ders kitapları tamamen hocanın keyfine bırakılmıştır!
Kimi üniversitelerde ise tam aksine askeri bir mantıkla okutulacak kitaplar ve hatta konular üzerinde yöneticilerin doğrudan ve dolaylı baskısı bulunmaktadır. Özellikle taşra üniversitelerinde bu tür uygulamalardan meslektaşlarımız şikayet etmektedirler.
Gelişmiş ülkelerde kurumsallaşmış üniversitelerin bir çoğunda akademik unvan kazanılması ve atamalarda ders kitapları (text books) akademik performansın bir göstergesi olarak dikkate alınmamaktadır. Bizim ülkemizde de doçentlik sınav kriterleri arasında “ders kitabı” akademisyenin başarısını ölçecek bir unsur olarak ele alınmamaktadır. Ben de şahsen bu uygulamanın doğru olduğuna inanıyorum. Fakat gelin görün ki, üniversitelerimizde sadece ve sadece para kazanmak uğruna hocaların bir kısmı araştırma yapmak yerine birkaç ayda kitap yazma eğilimdedirler. Bu bir çok üniversitede çok iyi bilinen bir durumdur. Ve dahası “minnet-sadakat-itaat” zincirine dahil araştırma görevlileri otoritenin ahlaksızlığına maalesef ses çıkaramadan otorite adına kitap yazmaktadırlar!.. Bu utanç verici durumlardan uzaklaşmak için mutlaka önlemler almalıyız....
Ne yapılabilir?
Akademik özgürlüğe derinden inanan bir bilim insanı olarak akademisyenlerin derslerinde okutacakları kitap ve makalelere dışarıdan müdahale edilmesini doğru bulmuyorum. Bu bilimin gelişmesini engelleyecek bir tutumdur.
Fakat hocaları tamamen bu konuda serbest bırakmak da ciddi bazı sorunları ve ahlaksızlıkları gündeme getirmektedir. O halde ne yapmalı?
Akademik özgürlüğü zedelemeyecek bazı kuralların oluşturulmasından ya da düzenlemelerin (regülasyonların) yapılmasından yanayım.
Belki üniversitelerde standardizasyon ve akreditasyon uygulamaları başlatıldığında bu konuda kurallar oluşturulması ve denetimler yapılması daha kolay olabilir.
