AVRUPA BİRLİĞİ’NİN KURUMLARI

Prof.Dr.Coşkun Can Aktan

 

 

 

Avrupa Birliği’nin temel kurumları şunlardır:

 

·           Demokratik yollarla seçilen Avrupa Parlamentosu; her 5 yılda bir seçilen 626 üyeden oluşur.

·           Üye Devletleri temsil eden Bakanlar’dan oluşan Avrupa Birliği Konseyi;  Avrupa Birliği’nin karar alma organıdır.

·           Avrupa Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi,

·           Antlaşmalar’ın koruyucusu olan Avrupa Birliği Komisyonu; 20 üyeden oluşur. Kurucu anlaşmaların, yürütme organı ve topluluk çıkarlarının koruyucusudur.

·           Topluluk  hukukuna uyulmasını sağlayan Adalet Divanı; Üye ülkelerin üzerinde uzlaşmaya vardığı ve altı yıl için atanan 15 yargıç ile onlara yardımcı olan 9 savcıdan oluşur.

·           Birliğin mali yönetimini izleyen Sayıştay; Her üye ülkeden bir olmak üzere toplam on beş üyeden oluşur ve AB’nin gelir ve gider denetimini yapmakla görevlidir.

 

Ayrıca ekonomik, sosyal ve bölgesel çıkar gruplarını temsil eden çeşitli danışma kurulları vardır. Örneğin, Konsey ve Komisyona istişari nitelikte görev yapan Ekonomik ve Sosyal Komite ve Bölgeler Komitesi bulunmaktadır.

 

Birliğin dengeli gelişimine katkıda bulunan projelerin finansmanını kolaylaştırmak ve kredi sağlamak amacıyla Avrupa Yatırım Bankası kurulmuş bulunmaktadır.

 

Bunların dışında bir de AB’nin para politikasını uygulamakla görevli  Avrupa Merkez Bankası oluşturulmuştur. Ekonomik ve Parasal Birlik için gerekli koşulların oluşturulmasına yardımcı olmak üzere önce  Avrupa Para Enstitüsü adı ile bir kurum oluşturulmuş, ancak bu kurum 1 Ocak 1999 tarihinde Ekonomik ve Parasal Birliğin üçüncü aşamasına geçilmesi ve Avrupa Merkez Bankası’nın kurulması ile ortadan kalkmıştır.

 

Avrupa Birliği kurumları arasında bir de Avrupa Ombudsmanı bulunmaktadır. Avrupa vatandaşları, yukarıda sayılan tüm Avrupa topluluk ve kurumları hakkında şikayet etme hakkına sahiptirler. Avrupa Ombudsmanı, kurumların yönetimi ile ilgili şikayetleri inceleyen ve sorunu çözmeye çalışan bir kişidir.

 

Kaynak:: C.Can Aktan, Türkiye Avrupa Birliği'nin Neresinde? İzmir: EGİAD Yayını, 2000.