Prof.Dr.Coşkun Can Aktan
Avrupa Komisyonu, tarihinde bir dönüm noktası niteliği taşıyan GÜNDEM 2000 (Agenda 2000) paketi ile, genişletilmiş bir topluluk için gerekli kurumların çerçevesini ortaya koyarak, 2006 yılına kadar Birliğin alacağı yolun genel hatlarını belirlemiştir.
15 Temmuz 1997’de Amsterdam Zirvesi’nde kabul edilen Amsterdam Anlaşması ile Avrupa Birliği’nin yeni genişleme stratejisi yönünde bir karar alınmış ve aynı zirvede Avrupa Komisyonu, 21. Yüzyılda AB’nin gündeminde yer alacak tüm sorunları ele alan ve genişleme ile ilgili bir metin olan Gündem 2000’i kabul etmiştir.
Amsterdam Antlaşması’nın dört ana hedefi bulunmaktadır:
· istihdamı ve yurttaşların haklarını Birlik’in merkezine yerleştirmek;
· hareket özgürlüğü önündeki son engelleri de kaldırmak ve güvenliği güçlendirmek;
· Avrupa’ya dünya işlerinde daha güçlü bir ses vermek;
· yeni üye devletlerin katılmasıyla, Birlik’in genişlemesi amacına dönük olarak, Birlik’in kurumsal yapısını daha etkin kılmak.
Amsterdam Anlaşması sonrasında kabul edilen Gündem 2000, kalkınma, rekabet ve istihdam konularını güçlendirmek, temel politikaları modernleştirmek ve Birliğin sınırlarını Ukrayna, Beyaz Rusya ve Moldova’yı da içine alacak şekilde doğu sınırlarına kadar genişletmek için ortaya konan bir stratejidir.
24 –25 Mart 1999 tarihlerinde gerçekleştirilen Berlin Zirvesi’nde Gündem 2000 üzerinde uzlaşmaya varılmıştır. Gündem 2000 Paketi ile Birlik içerisinde şu konularda gelişme sağlanması hedef alınmıştır:
İşgücü piyasasının iyileştirilmesi. İşgücü piyasasının işleyişinde iyileştirme yapılmalı, böylelikle işsizlik azaltılabilmelidir. İşgücünden alınan vergilerin hafifletilmesi yoluna gidilmelidir. Fırsat eşitliği sağlanmasına önem verilmeli, daha kapsayıcı bir Avrupa için üyeler desteklenmelidir. Çalışma şartlarının iyileştirilmesi, çalışma saatlerinin düzenlenmesi, sanayi rekabeti gibi konulardaki girişimler desteklenmelidir.
Parasal Birliğin gerçekleştirilmesi. Ortak para birimine geçilmesi ile Avrupa Para Birimi (ECU), uluslararası alanda da önemli rol oynar hale gelecektir. Dünya ekonomisinin gelişmesine olumlu katkıda bulunacak, uluslararası para siteminin istikrarını güçlendirecektir.
Birlik politikalarının güçlendirilmesi ve uyumlulaştırılması. Tek pazarın kurulması, Topluluğun en büyük başarılarından biri olmuştur. Ancak, tek pazar potansiyeli hala ticarete getirilen birçok engeller yüzünden sınırlıdır. Vergilendirme de özel önem hak eden konulardan biridir. Komisyon, Pazarın düzenli isleyebilmesi için zaruri olan rekabet kurallarının uygulanması konusundaki sıkı takibine devam edecektir.
Ekonomide rekabetin geliştirilmesi. Firmaların, özellikle küçük ve orta ölçekli işyerlerinin rekabetçiliğini yüksek düzeylere çıkarmak için gerekli adımlar atılacaktır.
Eğitim, bilim ve teknolojinin desteklenmesi. Ekonomik kalkınmanın arkasındaki güçlerden biri de eğitim, öğretim, bilgi ve beceri kazanımı gibi konulara yapılan yatırımlardır. Avrupa Komisyonu, bilgi ve beceriyi destekleyen politikalar geliştirecektir. Amaç, Birliği bilgi toplumu için en uygun konuma getirmektir. Araştırma ve keşif, Birlik içinde rekabetçiliği arttıran en önemli etkenlerden biridir.
Birliğe dahil olan ve aday ülkelerde ekonomide uyumlaşmanın sağlanması. Hızla değişen dünyamızda, uyum gösterme yeteneği de büyük önem kazanmıştır. Gündem 2000 ile Komisyon, başarılı bir geleceğe giden yolun ana hatlarını çizmiştir. Temel reformlar, Topluluğun özellikle şimdi eskisinden daha çok önem kazanan iki önemli faaliyet alanında yapılmalıdır: Birleşme Politikası ve Ortak Tarım Politikası.
Avrupa Birliğinin genişleme sürecinin başarıyla yürütülmesi. Genişleme hedefi, Birlik içinde ekonomik ve sosyal birleşmeyi ilerletme konusunu daha da önemli hale getirmiştir. Birlik içinde bölgesel kalkınma farklılıklarını azaltmak, siyasi önceliklerden birini teşkil etmektedir.
Birlik vatandaşlarına daha kaliteli hizmet sunmak. Avrupa halkının yaşam kalitesini iyileştirme hedefi, Komisyonun önceliklerinden biri olmaya devam etmektedir. Bu amaçla Komisyon şu alanlarda önlemler almayı planlamaktadır: Halk sağlığı konuşunda iyileştirmeler yapılmalı, yüksek koruma standartları sağlanmalıdır. Tüketici sağlığı standartları daha iyi hale getirilmelidir. Etiketleme, satış öncesi denetim, sağlık riskleri açısından tüketiciyi koruyucu önlemler alınmalıdır.
Kaynak:: C.Can Aktan, Türkiye Avrupa Birliği'nin Neresinde? İzmir: EGİAD Yayını, 2000.