Amerikan aydınlanmasının önde gelen
liderlerinden devlet adamı, düşünür, kaşif ve hatta müzisyen Benjamin
Franklin’in (1706-90) vergilerle ilgili çok ünlü bir sözü vardır: “Bu
dünyada kesin bir şey var ise o da ölüm ve vergidir.” (In this
world, nothing is certain but death and taxes.) Vergi, toplumsal yaşamın
“olmazsa olmaz” (sine quo non) bir şartıdır. Denilebilir ki, vergisiz
toplum ve vergisiz devlet ol(a)maz. Bu konuda yine Amerikan tarihinin
çok tanınmış eski yargıçlarından Oliver Wendel Holmes’in “vergi,
medeniyet içinde yaşamanın bedelidir.” (taxes are the price we pay
for civilization.) sözünü burada tekrar anmak ve hatırlatmak gerekir.
Vergi, medeni toplumda düzen içinde
yaşamanın bir karşılığı olmasına karşın bireyler kendi içsel fayda
fonksiyonlarını düşünen “homo economicus” yaratıklar oldukları için
genellikle gönüllü olarak vergi ödeme eğiliminde olmazlar. Bu nedenle
tüm medeni toplumlarda vergilerin en önemli özelliği cebre yani
“zorlama” ya dayalı olmasıdır.
Toplumsal yaşamda bireyleri mümkün olduğu
ölçüde gönüllü ödemeye (voluntary compliance) teşvik edebilmek için
vergi sisteminin çok iyi dizayn edilmesi gerekir. Bunun için öncelikle
vergilerin ekonomik ve psikolojik etkileri çok iyi ortaya konulmalıdır.
Bu açıdan vergileme ekonomisi ve vergileme psikolojisi araştırma
alanları son derece önem taşımaktadır.
Bu kitap
içerisinde Vergileme Ekonomisi ve Vergileme Psikolojisi alanında
muhtelif araştırmalar yer almaktadır. Kitabı online satın alabilirsiniz:
www.seckin.com.tr