EKONOMİK REGÜLASYONLARIN RASYONELİ: PİYASA  BAŞARISIZLIĞI 

 

Prof.Dr.C.Can Aktan


 

Ortodoks iktisat teorisine göre piyasanın işleyişinde ortaya çıkan sorunlar ve başarısızlıklar dolayısıyla devletin ekonomiye müdahale etmesi ve regülasyonlara başvurması kaçınılmazdır.

 

Ekonomik regülasyonlara neden ihtiyaç olduğu konusunu anlamak için piyasayı başarısızlığa uğratan başlıca faktörleri bilmemiz gerekir.

 

Piyasaları başarısız kılan başlıca faktörler şunlardır.

  • Eksik Rekabet (sınırlı rekabet)

  • Yıkıcı Rekabet (aşırı rekabet)

  • Eksik enformasyon

  • Asimetrik enformasyon

  • Kamusal mallar

  • Dışsal ekonomiler

  • İçsel ekonomiler ve doğal tekel durumu

  • Ahlaki Tehlike (moral hazard)

  • Ters Seçim (adverse selection)

  • İşlem maliyetleri (transaction cost)

Aşağıda bu faktörlerin sadece bir kısmı açıklanmaktadır. (Geniş bilgi için bkz: Aktan,2001.)