ULUSLARARASI ÇALIŞMA ÖRGÜTÜ

ÇALIŞMAYA İLİŞKİN TEMEL HAK ve  İLKELER DEKLARASYONU

19 Haziran 1998

 

ILO’nun kuruluş amacının sürekli ve evrensel bir barış için sosyal adaletin gerekli olduğu inancına dayandığı,

Ekonomik büyümenin eşitlik, sosyal gelişmenin sağlanması ve yoksulluğun giderilmesinde belirleyici olduğu ancak tek başına yeterli olmadığı; bu durumun ILO tarafından güçlü sosyal politikaların, adaletin ve demokratik kuruluşların geliştirilmesi gereğini teyid ettiği,

ILO’nun başta istihdam, mesleki eğitim ve çalışma koşulları olmak üzere sorumluluğu altında olan tüm alanlarda ekonomik ve sosyal kalkınma için küresel bir strateji dahilinde; standart belirleme, teknik işbirliği ve araştırma kaynaklarını seferber ederek sosyal ilerlemenin ekonomik büyüme ile birlikte götürülmesini sağlaması gerektiği,

ILO’nun, başta göçmen işçiler ve işsizlik olmak üzere, özel sosyal ihtiyaçları olan kişilerin sorunlarını dikkate alması ve bunların çözümü ve iş yaratımına yönelik etkili politikaların geliştirilmesi için uluslararası, ulusal ve bölgesel düzeylerdeki girişimleri teşvik etmesi gerektiği,

Sosyal gelişme ve ekonomik büyüme arasındaki bağın sağlanabilmesi için, çalışanların oluşmasına katkıda bulundukları zenginliklerden gerçekçi paydayı, eşit ve hür bir şekilde almalarını sağlayacak olan çalışmaya ilişkin temel hak ve ilkelerin garanti edilmesinin öneminin vurgulanması gerektiği,

Uluslararası çalışma standartlarını oluşturma ve uygulama görevini üstlenmiş uluslararası bir teşkilat olan ILO’nun bu temel hakları, anayasal ilke ve değerlerinin bir ifadesi olarak geliştirmesi gerektiği ve bunun evrensel olarak desteklenmesinin vurgulanması gerektiği,

Dünyada gelişen ülkelerarası ekonomik bağımlılık ortamında, Teşkilat Anayasasında yer alan temel hak ve ilkelerin sürekliliğini ve bunların evrensel olarak uygulanmasını sağlamanın ivedilik gerektiren bir konu olduğu,

görüşlerinden hareketle Uluslararası Çalışma Konferansı,

1.                   Hatırlatır ki:

a.                   ILO’ya özgürce üye olan tüm ülkeler, ILO Anayasasında ve Philadelphia Deklarasyonunda yer alan ilke ve hakları kabul etmişler ve Teşkilatın hedeflerine ulaşmasına yardımcı olmayı, kendi imkanları ve özel durumları ölçüsünde taahhüt etmişlerdir.

b.                   Bu hak ve ilkeler, Teşkilatın içinde ve dışında temel olarak addedilen Sözleşmelerde, belirli hak ve yükümlülükler olarak ifade edilmiş ve geliştirilmiştir.

2.                   Beyan eder ki;

Tüm üyeler, söz konusu Sözleşmeleri onaylamamış olsalar dahi, Teşkilatın üyesi olmalarından kaynaklanan bir yükümlülük altındadırlar ve Sözleşmelerde yer alan ve aşağıda sıralanan temel haklarla ilgili ilkeleri dikkate alacaklar, geliştirilmesine ve gerçekleştirilmesine iyi niyetle ve Anayasa hükümleri uyarınca gayret edeceklerdir:

a.                   Teşkilatlanma özgürlüğü ve toplu pazarlık hakkının etkili bir şekilde tanınması,

b.                   Mecburi ve cebri çalıştırmanın kaldırılması,

c.                    Çocuk işçiliğinin kaldırılması,

d.                   İş ve meslekte ayrımcılığın giderilmesi.

3.                   Teşkilatın anayasal, kullanılabilir ve bütçesel kaynaklarını, dış kaynak ve yardımları harekete geçirmek ve ILO ile ilişkisi olan diğer uluslararası kuruluşları da teşvik etmek suretiyle Üyelerinin bu hedeflere ulaşmalarında aşağıda belirtilen imkanları kullanarak seferber etme yükümlülüğü taşıdığını kabul eder:

a.                   ILO’nun Temel Sözleşmelerinin onaylanma ve uygulanmalarına imkan verecek teknik işbirliği ve danışma hizmetleri sağlamak,

b.                   Bu Sözleşmelerin tümünü veya bazılarını henüz onaylayamayacak durumda olan üyelerine söz konusu Sözleşmelerde yer alan temel haklara ilişkin ilkeleri dikkate almalarında, geliştirme ve gerçekleştirmelerinde yardımcı olmak, ve

c.                    Üyelerinin ekonomik ve sosyal kalkınmaya elverişli bir ortam yaratma çabalarını desteklemek.

4.                   Bu Deklarasyonu tam olarak etkili kılmak amacıyla ekte belirtilen önlemler çerçevesinde uygulanacak ve bu Deklarasyonun ayrılmaz bir parçasını teşkil edecek olan anlamlı ve etkili bir izleme mekanizması oluşturma kararı almaktadır.

5.                   Çalışma standartlarının ticari korumacılık amacıyla kullanılmamaları gerektiğini; bu amaç doğrultusunda, Deklarasyon ve izleme mekanizmasındaki hiçbir unsura başvurulamayacağını veya bu tür amaçlarla kullanılamayacağını; ayrıca, hiçbir ülkenin nispi avantajına bu Deklarasyon ve izleme mekanizması yoluyla itiraz edilmeyeceğini beyan etmektedir.

EK

Deklarasyonu İzleme Mekanizması

I.                    Amaç

1.                   İzlemenin amacı, ILO Anayasası ile Philadelphia Deklarasyonu’nda yer alan temel hak ve ilkelerin Üye Ülkeler tarafından geliştirilmesi için Üye Ülkeler tarafından gösterilen çabaların teşvik edilmesidir.

2.                   Bu bağlamda izleme mekanizması, Teşkilatın teknik işbirliği faaliyetlerini gerçekleştirebileceği alanları belirleyecek ve bu temel hak ve ilkelerin uygulanmalarında Üyelerine yardımcı olacaktır. Mekanizma, yerleşik denetim mekanizmalarının yerine kullanılmayacak veya bunların işlemesini engellemeyecektir. Dolayısıyla, söz konusu denetim mekanizmaları tarafından konu edilen belirli durumlar bu denetim çerçevesinde incelenmeyecek ve hatta yeniden incelenmeleri de mümkün olmayacaktır.

3.                   İzleme, 2 temel yöntemle yapılmakta ve aşağıda açıklandığı şekliyle, mevcut prosedürlere atıfta bulunmaktadır. Onaylanmamış sözleşmelerin yıllık izlenme mekanizması, Anayasanın 19(5e) maddesinin mevcut uygulamasında basit düzenlemeleri gerektirecek; sonuç raporu, Anayasa hükümleri uyarınca uygulanan yöntemlerin sonuçlarının mümkün olan en iyi duruma getirilmesini sağlayacaktır.           

II. Onaylanmamış Temel Sözleşmelerle İlgili Yıllık İzleme

A.                  Amaç ve Uygulama

1.                   Amaç, her yıl, 1995 yılında Yönetim Kurulunca başlatılan 4 yıllık bir inceleme yerine, temel Sözleşmelerin tümünü henüz onaylamamış üyelerin Deklarasyon gereği gösterdikleri çabaların basitleştirilmiş yöntemlerle incelenmesidir.

2.                   İzleme her yıl, Deklarasyon’da belirtilen temel ilke ve haklara ilişkin dört konuyu kapsayacaktır.

B.                   Yöntem

1.                   İzleme, Anayasa’nın 19.(5e) maddesi gereğince Üyelerin gönderecekleri raporlara dayanacaktır. Rapor formları, temel Sözleşmelerin bir veya birkaçını onaylamamış olan Hükümetlerden yasa ve uygulamalarında meydana gelmiş olabilecek değişiklikler hakkında bilgi alacak şekilde hazırlanacaktır. Bu uygulama, Anayasanın 23. maddesi ve yerleşik uygulamalar dikkate alınarak gerçekleştirilecektir.

2.                   Büro tarafından derlenecek olan bu raporlar, Yönetim Kurulunca incelenecektir.

3.                   Bu şekilde derlenecek olan raporlarda daha derinlemesine bir müzakereyi gerektiren noktalar bulunması halinde Büro, Yönetim Kurulu tarafından bu amaçla görevlendirilecek bir uzmanlar grubuna baş vurabilecektir.

4.                   Yürürlükteki prosedürler üzerinde yapılacak düzenlemeler, Yönetim Kurulunda temsil edilmeyen Üyelerin vermiş oldukları rapora ek olarak vermeyi uygun ve gerekli buldukları bazı bilgi ve açıklamalara imkan tanıyacak şekilde öngörülmelidir.

III.               Sonuç Raporu

Amaç ve Uygulama

1.                   Bu raporun amacı, bir önceki dört yıl içinde temel hak ve ilkeler ile ilgili her kategoride kaydedilen gelişmelere ilişkin uygulamayı her yıl gerçekleştirmek üzere dinamik ve bir bütün olarak tablosunu çıkarmak, Teşkilatça yapılan yardımların etkisini belirlemek ve iç ve dış kaynakların mobilize edilmesi suretiyle teknik işbirliğine imkan verecek eylem planlarını hazırlamaktır.

2.                   Rapor her yıl, temel hak ve ilkeler ile ilgili dört kategoriden birini dönüşümlü olarak ele alacaktır.

Yöntem

1.                   Rapor  Genel Müdürün sorumluluğunda, resmi bilgiler veya yerleşmiş yöntemler dahilinde temin edilen ve doğrulanan bilgiler temelinde hazırlanacaktır. Rapor, temel sözleşmeleri onaylamamış ülkeler için yukarıda sözü edilen yıllık izleme mekanizmasının sonucu elde edilen bilgilere uygun olarak verilecektir. İlgili Sözleşmeleri onaylamış ülkeler açısından ise söz  konusu rapor, Anayasa’nın 22. maddesi gereği o ülkelerce verilen raporlar çerçevesinde hazırlanacaktır.

2.                   Bu Rapor, üçlü müzakeresinin yapılması için Genel Müdür tarafından hazırlanan bir rapor şeklinde Konferans’a sunulacaktır. Konferans bu raporu, İçtüzüğün 12. maddesi gereğince alınan raporlardan ayrı olarak inceleyebilir ve müzakeresini bu rapor için özel olarak belirlenmiş ayrı bir oturum halinde gerçekleştirebilir. Bundan sonra, erken bir tarihte tertiplenecek bir oturumda da Yönetim Kurulu, gelecekteki dört yıllık dönemde uygulanacak teknik işbirliği için, öncelik ve eylem planlarını gerektiren kararları alacaktır.

 

 IV.                 

Bilinmelidir ki:

1.                   Yukarıda belirtilen hükümleri uygulamakla yükümlü olan Konferans ve Yönetim Kurulu, İçtüzüğünün ilgili maddelerinde yapılacak değişiklikler için öneriler geliştirmek zorundadır.

2.                   Konferans, söz konusu izleme ile ilgili işlemleri, 1. Bölümde ifade edilen hedef ve amaçlara ulaşılıp ulaşılmadığı konusunda elde edilen deneyimler ışığında, en kısa zamanda gözden geçirecektir.

Yukarıda yer alan metin, Uluslararası Çalışma Konferansı’nın 18 Haziran 1998 tarihinde Cenevre’de tertiplenen 86. Oturumunda kararı alınan “Çalışmaya İlişkin Temel Hak ve İlkeler ile İlgili ILO deklarasyonu ve İlgili İzleme Mekanizması”dır.

Bu metni güven içinde imzalamış bulunuyoruz.