"Toplumsal çıkar grupları, 'görünmez politik el' ile kendi özel çıkarlarını arttırırlar." M. Friedman

 

ÇIKAR GRUPLARI: TİPOLOJİ

 

Coşkun Can Aktan & Hakan Ay & Hilmi Çoban

 

 

Çıkar grupları yukarıda da tanımlandığı üzere maddi ve manevi menfaatler etrafında oluşan örgütlenmelerdir. Bu grupların sahip olduğu ortak menfaatler, grubun mekansal boyutunu, üye sayısını, iktisadi anlamdaki gücünü, siyasi iktidar ile olan ilişkisinin biçimini ve kullandığı araçları farklılaştırmakta ve belli bir tipolojiyi zorunlu kılmaktadır.[1]

Çıkar grupları her geçen gün meşruiyetlerini ve etkinliklerini hacim, etki ve yapısal anlamda genişletmektedirler. İşçi ve işveren sendikaları, ordu, çiftçi birlikleri gibi köklü bir tarihe sahip çıkar grupları yanında, zaman içinde teknolojideki ve siyasi yaşamdaki gelişmelerle birlikte ortaya çıkmış medya gibi yeni, fakat etkin çıkar grupları da bulunmaktadır.

Çıkar grupları, üyelerinin toplum içindeki konumlarına, grubun üye sayısı ve nitelikleri bakımından durumuna, grubun ekonomik gücüne, grubun ortak çıkarlarının ne tür çıkarlar olduğuna, grubun içinde bulunduğu siyasal rejime göre farklı şekillerde sınıflandırılabilirler. Çıkar gruplarını şu şekilde sınıflandırmamız mümkündür. (Şekil-2)

 

 

Ortak menfaatlere ve ortak tutumlara dayalı çıkar grupları

Ölçek açısından çıkar grupları

Amaçları yönünden çıkar grupları

Teşkilatlanmaları açısından  çıkar grupları

Kurumsal çıkar grupları

 

   

© COPYRIGHT 2007 ALL RIGHTS RESERVED    CANAKTAN.ORG

© 2007 C.C.Aktan

Tüm hakları saklıdır. Bu web sayfasında C.Can Aktan, Hakan Ay ve Hilmi Çoban tarafından yazılan "Siyasal Karar Alma Sürecinde Çıkar Grupları" adlı makalenin bir kısmı yeralmaktadır. Bu web sayfasındaki bilgilerden yararlanıldığında bilimsel araştırma etik ilkeleri gereğince kaynak gösterilmesi gerekir.  Bu web sayfasındaki metinlerin tamamı Fikir ve Sanat Eserleri Yasası hükümleri gereğince yazılı izin alınmaksızın hiç bir şekilde kullanılamaz.