|
Hesap verme
sorumluluğu (accountability) kısaca bir kimsenin yaptıklarından
dolayı başka bir otoriteye açıklamada bulunması olarak
tanımlanabilir. Kamu yönetimi açısından hesap verme
sorumluluğunun “üzerinde mutabakata varılmış hedefler
çerçevesinde belirli bir performansın gerçekleştirilmesine
yönelik sorumluluğun üstlenilmesine ve bunun açıklanması
yükümlülüğüne dayanan bir ilişki” olarak tanımlanması
mümkündür (Özeren, 2001: 3, Kaya, 2003: 1).
Hesap verme
sorumluluğundan bahsedebilmek için gerekli bazı şartlar
bulunmaktadır: Birincisi, hesap verme sorumluluğu dışsaldır.
Yani, başka bir dış otoriteye karşı yapılır. İkincisi, sosyal
bir etkileşim ve karşılıklılık içerir, yani taraflardan biri
cevap ve düzeltim ister, diğeri ise buna karşılık verir ve
yaptırımları kabul eder. Üçüncü olarak, otoritenin haklarının
kabulü anlamına gelir, yani üst makamların astları üzerindeki
haklarını kapsar (Balcı, 2003: 116).
Kamu sektöründe
hesap verme sorumluluğunun amaçlarına bakılacak olursa bunları
da bazı başlıklar altında özetleyebiliriz: Birincisi, kamusal
yetkilerin yanlış kullanımının ve suiistimalinin kontrol altına
alınmasıdır. İkincisi, kamusal kaynakların hukuka ve kamusal
değerlere uygun olarak kullanımının güvenceye bağlanmasının
sağlanmasıdır. Üçüncüsü ise, yönetim ve kamu işletmeciliği
alanında sıkça vurgulanan sürekli öğrenme amacının teşvik
edilmesidir.
Kamu yönetiminde
hesap verme sorumluluğunun çeşitli türleri bulunmaktadır. Genel
olarak hesap verme sorumluluğunun dört türünden sözedilebilir:
(Aktan, Dileyici, Ağcakaya:2004)
·
siyasal
hesap verme sorumluluğu,
·
idari
hesap verme sorumluluğu,
·
hukuki
hesap verme sorumluluğu,
·
mali
hesap verme sorumluluğu,
.......................................
.................................................
|