WWW.CANAKTAN.ORG

 





KAMU SEKTÖRÜNDE İYİ YÖNETİM İLKELERİ

Coşkun Can Aktan & Hilmi Çoban


İktidarın Sınırlandırılması

İktidarın sınırlandırılması, hangi siyasal yönetim sistemi içerisinde olursa olsun, her türlü güç ve yetkinin kötüye kullanılmasının engellemesini ifade etmektedir. Bu güç, tanrısal bir güç olabileceği gibi, monarşi yönetiminden kaynaklanan bir güçte olabilir. Bugün için tanrı gücüne veya monarşiye dayalı siyasal sistemler yerini demokrasiye bırakmışlardır.

Demokrasi kavramı, halkın bir aracı olmaksızın kendi kendini yönetmesidir. Bu anlam içerisinde “doğrudan demokrasi”, yani halkın yönetimle ilgili kararları kendisinin alması ve uygulaması, gerçek demokrasiyi ifade etmektedir. ancak günümüz açısından gerçek demokrasi, bir idealden öteye gidememektedir. (Aktan, 2005: 8) Doğrudan demokrasi uygulamasının idealden öteye gidememesi, temsili demokrasi ve yarı doğrudan demokrasinin, doğrudan demokrasinin işlevini yerine getirmeye en yakın siyasal yönetim biçimi olarak ortaya çıkmalarına neden olmuştur.

Temsili demokrasi, halkın sahip oldukları siyasal haklarını, yine kendi seçtikleri siyasal temsilcileri vasıtasıyla kullanmalarıdır. Böylece halk, temsilcilerine kendilerini yönetme yetkisini devretmektedir.

Halkın seçtiği siyasal temsilciler, demokrasinin verdiği meşru yetkileri kullanmaktadırlar. İktidarın sınırlandırılması, temsilcilere halk tarafından verilen bu yetkilerin kötüye kullanılmasını engelleme amacını taşımaktadır.

Temsili demokrasilerde, görevin kötüye kullanımını engellemeye yönelik tek mekanizma halkın elindeki “seçim ve oylama mekanizması” dır. Seçim sonrası temsilciler meşru yönetsel yetkilere kavuşmaktadırlar. Temsili demokrasi, demokrasinin sadece temsil olgusunu yerine getirmesi ve temsilcilerin demokrasi kaynaklı meşru yetkilerinin kötüye kullanımını göz ardı etmesinden dolayı, kamu yönetim sistemi içerisinde iyi yönetimin sağlanmasına katkı sağlayamamaktadır.

İyi yönetimin sağlanması açısından halkın yönetime aktif katılımının sağlanması oldukça büyük bir önem taşımaktadır. Temsil olgusunun yanı sıra, katılım olgusunun da gerçekleştirilmesini amaçlayan “yarı doğrudan demokrasi”, doğrudan demokrasiye daha yakın bir siyasal yönetim sistemi olarak görülmektedir. Yarı doğrudan demokrasi, esasen bir katılımcı yönetim modelidir. Bu yönetim sistemi içerisinde halkın yönetime aktif katılımını sağlayacak bir çok araç bulunmaktadır. Bu araçların başlıcaları şunlardan oluşmaktadır: (Aktan, 2005, 9)

 

 

 

© 2006, C.C.Aktan

Tüm hakları saklıdır. Bu web sayfasında Coşkun Can Aktan'ın editörlüğünü yaptığı  Kurumsal Devlet Yönetimi adlı kitabın bir kısmı yeralmaktadır. Bu web sayfasındaki bilgilerden yararlanıldığında bilimsel araştırma etik ilkeleri gereğince kaynak gösterilmesi gerekir.  Bu web sayfasındaki metinlerin tamamı Fikir ve Sanat Eserleri Yasası hükümleri gereğince yazılı izin alınmaksızın hiç bir şekilde kullanılamaz.