1. EMİR: ANAYASAL DEMOKRASİ’Yİ TESİS ET.
Toplumun tüm kesimlerini temsil edecek bir Toplumsal Uzlaşma Konseyi oluştur.
Anayasanın Toplumsal Uzlaşma Konseyi tarafından hazırlanmasını sağla.
Anayasa hazırlarken “benchmarking” tekniğinden yararlan. Tüm insan hakları bildirgelerini, insan hakları uluslararası ve bölgesel sözleşmelerini ve diğer ülkelerin anayasalarını ciddi olarak incele ve ideal bir “Anayasa” taslağı hazırla.
Anayasayı, toplumun tüm kesimlerini temsil eden multi-fonksiyonel çalışma grupları tarafından hazırla. Katılımcılığı ve sinerji etkisini gözardı etme.
Hazırlanan anayasa taslağının toplumun tüm kesimleri tarafından tartışılmasını sağla.
Anayasayı referanduma sun. Anayasayı oybirliğine yakın bir çoğunluk elde ettikten sonra yürürlüğe koy.
Anayasada evrensel insan haklarını güvence altına al.
Anayasada devlet haklarını ve sınırlarını tespit et.
Anayasada bütçe açıklarının GSYİH’nın belirli bir oranını aşamayacağını hüküm altına al. Anayasaya bir ek geçiçi madde ekle ve belirli bir zaman aralığından sonra bütçe gelirlerinin ve bütçe giderlerinin birbirine denk olmasını öngören bir hükmü anayasada güvence altına al.
Anayasada vergilerin konularını açık olarak belirle ve her vergi türü itibariyle sabit oran belirle.
Anayasada Merkez Bankası özerkliğini güvence altına al ve para arzında artış kararını yasama organının kaliteli çoğunluk (dörtte üç ya da beşte dört gibi) kararına bağla. Parasal disiplinin sağlanması konusunda diğer alternatif önerileri (para kurulu oluşturulması vs.) de dikkate alarak Türkiye için uygun bir parasal kuralı anayasada güvence altına al.
Anayasada gerek iç, gerekse dış borçların sınırlarını belirle. Toplam borç yükünün GSYİH’nın belirli bir oranını aşamayacağını hüküm altına al.
Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne tam üyeliğinin gerçekleşmesi için insan hakları ve demokratikleşme yönünde gerekli anayasal ve yasal düzenlemeleri gerçekleştir.
Piyasada rekabet düzenine ilişkin kural ve kurumları oluştur. Rekabet yasasının etkin bir şekilde uygulanmasını sağla.
Piyasada ticaret düzenine ilişkin yasaları günün koşullarına uygun olarak yeniden düzenle. Ticaret Kanunu, İcra ve İflas Kanunu vs. kanunların etkin bir şekilde uygulanmasını sağla.
Ekonomik birimler arasındaki anlaşmazlıkların “tahkim sistemi” çerçevesinde hakemler tarafından çözülmesi için yasal düzenlemeleri gerçekleştir.
Uluslararası tahkim sisteminin etkin bir şekilde uygulanmasını sağla.
Kamulaştırmanın kurallarını açık ve adil olarak oluştur. Kamulaştırma bedellerinin zamanında ödenmesini öngören yasal düzenlemeler yap.
Çalışma hayatına ilişkin yasaları günün koşullarına uygun hale getir. İş hukuku alanında işçi ve işverenin uyması gereken norm, kural ve kurumları oluştur. Çalışma hayatında esnekliği sağlayacak yasal düzenlemeler yap.
Mali düzene ilişkin vergi yasalarını “açıklık”, “genellik”, “adalet”, “basitlik”, “öngörülebilirlik”, “istikrar”, “tarafsızlık” ve benzeri optimal vergileme ilkelerini gözönünde bulundurarak yeniden düzenle.
Ağır vergi yükünün piyasa ekonomisi üzerinde olumsuz sonuçları olduğunu unutma; vergilerin ekonomik birimlerin tasarruf, yatırım ve çalışma gayreti üzerinde olumsuz sonuçlar doğurmaması için vergilemede “tarafsızlık” ilkesini dikkate al.
Vergi dışı piyasa ekonomisini daraltacak önlemler al. Bu çerçevede vergi oranlarını azalt, vergi denetimine ağırlık ver, vergi ile ilgili ödev ve yükümlülüklerini yerine getirmeyen mükellefler için ağır cezalar getir ve etkin bir şekilde uygula.
Belirli kesimlere ayrıcalıklar sağlayan vergi istisna ve muafiyetlerini tamamen ortadan kaldır.
Dış ticaret düzenine ilişkin kural ve kurumları oluştur. Uluslararası ticaret üzerindeki engelleri (tarifeler, miktar kısıtlamaları vs.) mümkün olduğu ölçüde ortadan kaldır.
Uluslararası sermaye hareketleri üzerindeki engelleri ortadan kaldır. Doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının artması için ekonomide istikrarı tesis et.
Devletin “özel” mal ve hizmet üreten kuruluşlarını özelleştir.
Devletin bankacılık ve finans kesimi üzerindeki müdahalelerini azalt. Devlet elindeki ticari bankaları özelleştir.
Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne tam üyeliğinin gerçekleşmesi için mevcut yasaların Avrupa Birliği' mevzuatına uyumunu sağla.
Devletin görev ve fonksiyonlarını değişen dünyanın yeni gerçeklerini (globalleşme, bölgeselleşme, özelleştirme vs.) gözönünde bulundurarak yeniden tanımla.
Kanun devleti’ni değil, gerçek anlamda Hukuk Devleti’ni tesis et. Yönetimin eylem ve kararlarının hukuka uygun olmasını sağla.
Temsil ve katılıma dayalı, azınlık haklarının çoğunluk haklarına feda edilmediği, parlamentonun ve siyasi iktidarın güç ve yetkilerinin sınırsız olmadığı, hukukun üstünlüğünün geçerli olduğu, bireylerin hak ve özgürlüklerinin güvence altına alındığı bir “Anayasal Devlet” anlayışını oluştur.
Devletin görev ve fonksiyonlarını mümkün olduğu ölçüde özel sektöre devret.
Merkezi yönetimin görev ve fonksiyonlarının, güç ve yetkilerinin kısmen yerel yönetimlere devredilmesi yönünde anayasal ve yasal düzenlemeler yap.
Devletin ekonomik hak ve yetkilerinin (harcama, vergileme, borçlanma ve para basma) sınırlarını anayasada tespit et.
Devletin elinde bulunan lojman, misafirhane, kamp, dinlenme tesisleri ve saire kuruluşları (askeri amaçla ve çok gerekli olması kaydıyla kullanılanlar hariç) radikal bir karar alarak tamamen özelleştir.
Müteşebbis devlet anlayışına son ver. Devleti mal ve hizmetleri doğrudan halka sunan bir konumdan çıkar ve devletin “katalizör” rolünü üstlenmesini sağla.
Sosyal refah devleti anlayışını yeniden gözden geçir. Sosyal nitelikli kamusal hizmetlerin bir kısmını, özel sektöre bir kısmını da gönüllü sektöre devret. Özel sektör ve gönüllü sektörün eğitim, sağlık ve sosyal güvenlik sektöründe faaliyetlerini destekle, bu sektörlerdeki devlet müdahalelerini ve aşırı regülasyonları azalt.
Sivil toplum kuruluşlarının gelişmesini sağla, bu kuruluşların toplumsal istek oluşumuna daha fazla katkıda bulunabilmeleri için katılımcılığı teşvik et.
Dünyada ticaretin giderek daha fazla serbestleşmesi, bilgi ve iletişim teknolojilerindeki gelişmeler neticesinde rekabetin önümüzdeki yüzyıl daha da şiddetleneceğini unutma. Bu amaçla uluslar arası rekabet gücünü arttıracak makro ve mikro düzeyde önlemler al.
Devletin ekonomideki ağırlığını azalt. Bu çerçevede verimsiz kamu harcamalarını azalt. Kamu iktisadi teşebbüslerini özelleştir. Bürokrasi ve kırtasiyeciliği azalt. Vergi oranlarını indir ve genel vergi yükünü azalt.
Ülkedeki hukuk sistemini günün koşullarına uygun hale getir. Tüm hukuk mevzuatını çağdaş ülkelerdeki mevzuata uygun hale getir. Yargı hizmetlerinin adil ve etkin şekilde ve süratle sunulmasını sağla.
Fiziki altyapıya önem ver. Enerji, ulaştırma ve haberleşme sektörlerinde atılım projeleri uygula. Özel kesimin ve yabancı sermayenin altyapı yatırımlarına girebilmeleri için anayasal ve yasal engelleri kaldır. Yap-İşlet Devret ve Yap-İşlet-Sahip Ol gibi tekniklerin uygulanmasını sağla.
Doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının önündeki engelleri kaldır; bu alanda özendirici yasal düzenlemeler yap.
Enflasyon sorununu mutlaka ortadan kaldıracak radikal tedbirler al ve uygula. Türkiye’nin kronik enflasyondan bir an önce kurtulmasını sağla.
İşgücü piyasalarında esnekliği sağlayacak yasal düzenlemeler yap; böylece işgücü verimliliğinin artmasını sağla.
Tarife ve tarife benzeri engelleri mümkün olduğu ölçüde azalt ve sektörleri dış rekabete aç.
Toplam Kalite Yönetimi’nin tüm organizasyonlarda (kamu, özel ve üçüncü sektör organizasyonları) uygulanmasını sağla.
Makro ve mikro düzeyde insan kaynaklarının yönetimine önem ver.
Rekabet gücünü arttıracak faktörleri (kalite, düşük maliyet, karlılık, verimlilik, organizasyon ve yönetim yapısı, kaynak kullanımında etkinlik vs.) dikkate alarak yeniden yapılanma çalışmalarına başla.
Değişim Mühendisliği (reengineering) adı verilen yeniden yapılanma politikasını uygula. Organizasyonda,; yapı, sistem ve süreçleri radikal bir şekilde yeniden dizayn et ve organizasyonel değişim tekniklerini uygula.
Organizasyonda yenilik ve yaratıcılığı teşvik et.
Çağımızın “bilgi çağı” olduğunu unutma ve bu amaca yönelik olarak gerek ulusal düzeyde, gerekse firmalar düzeyinde önlemler al ve uygula.
Ulusal düzeyde bir Bilim ve Teknoloji Stratejisi hazırla ve uygula.
Araştırma ve geliştirme harcamalarının GSYİH’ya oranının mutlaka gelişmiş ülkelerdeki orana yaklaştırılması için tedbirler al.
Kişi başına düşen bilgisayar sayısı yönünden gelişmiş ülkeleri yakalayacak hedefler tespit et.
Kişi başına düşen internet erişimci sayısı yönünden gelişmiş ülkeleri yakalayacak hedefler tespit et.
Bilişim teknolojisinde atılımı sağlayacak gerçekçi hedefleri tespit ettikten sonra, bu hedefe ulaşmayı sağlayacak uygulamaları süratle gerçekleştir.
Uydu teknolojisi alanında mutlaka yeni projeleri gerçekleştir.
İletişim teknolojisi alanındaki akıl almaz gelişmeleri yakından izleyerek bu alanda atılımı sağlayacak projeleri tespit et ve bunları gerçekleştirmeye çalış.
Diğer yeni temel teknolojiler ( malzeme teknolojileri, biyoteknoloji ve gen mühendisliği, enerji teknolojileri vs.) alanında atılım projeleri uygula.
Ulusal düzeyde bu önlemleri alırken, mikro düzeyde organizasyonda araştırma ve geliştirme çalışmalarına önem ver.
Üniversitelerde çalışan gerçek bilim adamı ve araştırmacıları motive edici ve özendirici tedbirler al.
Ülkemiz bilim adamlarının uluslar arası ve ulusal düzeyde bilimsel yayınlarının artması için ciddi teşvikler sağla.
Patent ve Fikri Mülkiyet ile ilgili mevzuatı mutlaka yeniden düzenle.
Çağdaş bir yönetim anlayışı olan Toplam Kalite Yönetimi’ni tüm kuruluşlarda ve tüm boyutlarıyla uygula.
Toplam kalite yönetiminin başarıyla uygulanması için etkin liderlik tesis et.
Ülkenin genel durumunu tespit etmek için Durum Analizi (SWOT Analizi) yap. Türkiye devletinin güçlü ve zayıf yönlerini, dış çevredeki fırsat ve tehlikeleri analiz ederek bir Stratejik Plan hazırla. Ülke Stratejisi’ni katılımcı bir perspektifle hazırla.
Bir Türkiye Vizyon ve Misyon Bildirgesi hazırla. Bu bildirge içerisinde Türkiye’nin ulaşmayı istedikleri hedefleri tanımla.
İyi bir devlet yönetimi için sivil toplum kuruluşlarının görüş ve önerilerinden istifade et. Siyasal katılımı destekle.
İnsan kaynaklarının yönetimine önem ver. Kamu sektöründe insan kaynaklarının işe alınması, yükseltilmesi, motivasyonu ve ödüllendirilmesi konularında standartlar oluştur.
Performans yönetimine önem ver. Hem organizasyonun, hem de çalışanların performanslarının sürekli olarak değerlendirilmesi ve ölçülmesi yönünde çalışmalar yap.
Toplam kalite yönetiminin tüm kamu sektöründe uygulanmasından sorumlu üst düzeyde bir Devlet Kalite Enstitüsü oluştur.
Kaliteye ulaşmanın asla sona ermeyecek bir yolculuk olduğunun bilinci içerisinde Sürekli Gelişme (Kaizen)’ye önem ver.
Toplam kalitenin tüm boyutlarıyla kamu sektöründe etkin bir şekilde uygulanmasını sağla.
Özel sektör olarak toplam kalite yönetimini daha geniş ve yaygın olarak uygula.
Organizasyonlarda TOPLAM KALİTE’ye ancak liderlik kalitesi, yönetim kalitesi, insan kalitesi, sistem kalitesi ve donanım kalitesinin “bütünsel” olarak tesis edilmesi ile ulaşılabileceğini unutma ve tüm bu alanlarda kaliteyi tesis et.
Toplam ahlaka önem ver. Sadece bir alanda değil, tüm alanlarda ahlakı tesis etmenin gerekli olduğunu unutma.
Tüm ahlak alanlarında ahlaki standartlar ve normlar oluştur.
Ahlaki ilke ve kuralların oluşturulmasında “yapıcı rasyonalizm” ilkesini benimse. İyi bir sosyal düzen için gerekli ahlak normlarını uzlaşarak tespit et.
Bireysel ahlakın özel bir alan olduğunu unutma. Ahlak normlarının oluşturulmasında müdahaleciliği değil, tarafsızlığı esas al.
Toplam ahlaka uygun davranış ve eylemleri takdir et ve ödüllendir.
Toplam ahlakı tesis etmek etkin liderlikle olur. Lider ahlaklı olmazsa, organizasyonda ahlak tesis edilemez. Ahlaki liderliğe önem ver ve kurumsallaştır.
Organizasyonda toplam ahlakı tesis etmek kararlı ve inançlı ol. İnanç ve kararlılık olmadan toplam ahlak tesis edilemez.
Toplam ahlak konusunda sürekli eğitim önem taşır. Aileden başlayarak, tüm okullarda ve mesleklerde ahlak konusunda eğitime gereken önemi göster.
Ahlak her şeyden önce vicdanla alakalıdır. Ne hukuk kuralları ne de din, ahlakı ve erdemi tek başına garanti edemez. Bireylerin vicdanlarına seslen.
Ahlak konusunda toplumun tüm kurumları arasında işbirliğini sağla. Toplam ahlak için “toplam katılım”ın gerekli olduğunu unutma.
“Adalet, mülkün temelidir” ilkesini esas al ve toplumda adaletin tesis edilmesini sağla.
İyi bir sosyal düzen oluşturmak için adalete önem ver.
Hak ve özgürlükler yönünden herkese eşit haklar sağla ve “kanun önünde eşitlik” ilkesini gerçekleştir.
Hiçbir kişiye ya da kesime özel ayrıcalıklar (imtiyazlar) sağlama. “Hukuk kuralları karşısında herkesin eşittir” ilkesini uygula.
Ekonomik anlamda herkesin eşit gelir ve servete sahip olmasını öngören “egalitarian eşitlikçilik” anlayışının totaliter-otoriter bir zihniyet olduğunu asla unutma.
Adaletin tesisinin ancak hukuki anlamda herkese eşit hak ve özgürlükler sağlama ile mümkün olacağını ; ekonomik anlamda eşitliğin ise hiçbir zaman gerçekleştirilmesinin mümkün olamayacağını kabul et.
Piyasada kendiliğinden gerçekleşen gelir dağılımını kapsamlı devlet müdahaleleri ile düzeltmeye kalkma. Devlet müdahalelerinin mükemmel olmayan sonuçlar doğuracağını, dahası mevcut gelir dağılımını daha da kötüleştireceğini asla unutma.
Ekonomide verimlilik düzeyi artmaksızın ve istikrarlı gelişme sağlanmaksızın gelir dağılımının iyileştirilmesinin mümkün olamayacağını kabul et.
Ekonomide kendiliğinden ortaya çıkan dağılımı düzeltmek için yeniden dağıtıcı (re-distributive) araç ve politikaları uygulamaktan kaçın.
Kimsesiz çocuklar, akıl hastaları gibi korunmaya gerçekten korunmaya muhtaç kimseler dışında çalışabilecek durumda olan kimseler için sosyal yardım proğramları uygulama.
Artan oranlı gelir vergisi gibi yeniden dağıtıcı maliye politikası araçlarını uygulayarak daha fazla çalışarak ekonomiye katkıda bulunanları cezalandırma.
Gelir dağılımında adaletin sağlanması için müdahaleci vergi politikası araçlarını kullanmak yerine düşük ve tek oranlı bir “genel servet vergisi” uygula. Ekonomik birimlerin çalışma gayreti ve yatırım arzuları üzerinde olumsuz etkide bulunmaması için genel servet vergisinin oranını düşük olarak belirle.
Ekonomik büyüme ve kalkınma gerçekleştirilirken eş zamanlı olarak doğanın ve çevrenin korunmasına azami çaba göster.
Sanayileşmenin çevre üzerindeki tahribatını azaltmak için etkin tedbirler al.
“Çevreyi kirleten öder” prensibini esas al. Doğa ve çevre kaynakları üzerinde olumsuz etkileri olan firmaların yol açtıkları kirliliklerin ortadan kaldırılması için önlemler almasını sağla.
Uluslararası çevre yönetimi standartlarının (ISO-14000) tüm işletmelerde uygulanması için özendirici tedbirler al.
Gelişmiş ülkelerde uygulanan ve çevre kirliliğinin toplumsal maliyetini tazmin amacıyla alınan “eko-vergiler”in uygulanmasını sağla. Bu vergilerin işletmelerin gelişmesini ve büyümesini engellememesi için önlemler al.
Uluslararası alanda doğa ve çevrenin korunması amacına yönelik olarak bugüne değin imzalanmış bulunan uluslararası ve bölgesel sözleşmeleri imzala. Bu sözleşmelerde belirtilen tedbirleri al ve uygula.
Bilim ve teknoloji alanındaki gelişmelerden yararlanırken bunun doğa ve çevre üzerindeki tahribatını ihmal etme ve “çevre dostu” teknolojiler kullan. Sera gazı emisyonlarının azaltılması için “iklim dostu” teknolojiler kullan.
Çevre teknolojilerinin tüm işletmelerde yaygınlaştırılması için özendirici tedbirler al.
Toplumda çevre koruma bilincinin yerleştirilmesi için çaba sarfet. Sivil toplum kuruluşlarının bu alandaki faaliyetlerini takdir et ve ödüllendir. Kitle iletişim araçları aracılığıyla “sürdürülebilir yaşam” ve “sürdürülebilir kalkınma” hedeflerini toplumun geniş kesimine anlatmaya çalış.
Kıt doğal kaynakların etkin kullanımını sağla. İsraf ve savurganlıkları minimize et.
Çevre politikası araçlarını (vergiler, regulasyonlar vs.) uygularken bunun işletmeler üzerinde ağır bir yük oluşturmamasına dikkat et. İnsana uygun bir yaşam ve çalışma çevresi sağlamak ve yaşam kalitesini arttırmak için ekonomik kalkınmanın gerekli olduğunu unutma. Ancak ekonomik kalkınmanın “sürdürülebilir” olması için tedbirler al.
Ekonomik gelişmeyi, insani gelişme (human develeopment) ile paralel sağlamaya çalış.
Sağlık hizmetlerine önem ver. Temel “koruyucu” sağlık hizmetlerinde devletin etkin bir görevi olduğunu unutma.
Sağlık hizmetlerinde özel sektörün de içinde yeralacağı bir rekabetçi piyasa oluştur.
Tedavici edici sağlık hizmetlerinde özel sağlık kuruluşlarının gelişmesi için bürokratik formaliteleri azalt.
Özel sağlık sektörünün gelişmesine destek olurken, bu kuruluşların etkin bir şekilde denetimini de ihmal etme.
Bebek, çocuk ve hamile anne ölümlerinin azaltılması için gerekli etkin tedbirler al.
Aile planlama hizmetlerine önem ver.
Eğitim hizmetlerine önem ver. Temel eğitim hizmetlerinin herkese ulaştırılmasını devletin temel görevi olarak kabul et.
Gelir dağılımında adaletsizlik sorununun çözümünde doğrudan parasal yardımlarda bulunmak yerine, daha etkin çözüm önerileri (gelir düzeyi düşük olan öğrencilere burslar verilmesi, temel sağlık hizmetlerinden herkesin yararlandırılması, zorunlu özel sağlık ve zorunlu özel emeklilik sigortası uygulamalarında gelir düzeyi düşük olan kesimlerin sigorta primlerinin devlet tarafından karşılanması vs.) bul ve uygula.
Kadın ve erkek arasındaki eşitsizliğin azaltılması için önlemler al.
Sağlıklı içme suyu ve sanitasyon hizmetlerine nüfusun tamamının erişimini sağla.