DIŞ TİCARET MÜSTEŞARLIĞI TEBLİĞLERİ:

İHRACAT, İHRACAT SAYILAN SATIŞ VE TESLİMLER İLE DÖVİZ KAZANDIRICI HİZMET VE FAALİYETLERDE VERGİ, RESİM VE HARÇ İSTİSNASI HAKKINDA TEBLİĞ

Madde 1- Bu Tebliğ; 23/12/1999 tarihli ve 99/13812 sayılı Kararname eki Karara istinaden ihracatı arttırmak, ihraç ürünlerine uluslararası piyasalarda rekabet gücü kazandırmak ve ihraç pazarlarını geliştirmek amacıyla hazırlanmıştır.

Madde 2- Bu Tebliğ; ihracat, ihracat sayılan satış ve teslimler ile döviz kazandırıcı hizmet ve faaliyetlerde vergi, resim ve harç istisnasının uygulama usul ve esaslarına ilişkin tedbirlerin düzenlenmesi ve yürütülmesini kapsar.

Madde 3- Bu Tebliğde geçen;

Müsteşarlık: Dış Ticaret Müsteşarlığı’nı,

İhracat: Bir malın veya değerin yürürlükteki İhracat Mevzuatı ile Gümrük Mevzuatına uygun şekilde fiili ihracatının yapılması ve Kambiyo Mevzuatına göre bedelinin (bedelsiz ihracat hariç) yurda getirilmesini veya Müsteşarlıkça ihracat olarak kabul edilecek sair çıkışları,

İhracat Sayılan Satış ve Teslimler: İç piyasada satışı ihracat sayılan ve vergi, resim ve harç istisnası ile ithalatta gümrük muafiyetinden yararlandırılan satış ve teslimleri,

Döviz Kazandırıcı Hizmet ve Faaliyetler: Vergi, resim ve harç istisnasından yararlandırılan hizmet ve faaliyetleri,

Vergi Resim Harç İstisnası Belgesi: İhracat sayılan satış ve teslimler ile döviz kazandırıcı hizmet ve faaliyetlerin vergi, resim ve harç istisnasından yararlandırılmasına imkan sağlayan Müsteşarlıkça düzenlenen belgeyi,

Belgeli İhracat Kredileri: Dahilde İşleme İzin Belgesi ve/veya Vergi Resim Harç İstisnası Belgesi kapsamında; ithalat, ihracat sayılan satış ve teslimler ile döviz kazandırıcı hizmet ve faaliyetlerin finansmanı amacıyla kullanılan kredileri,

Belgesiz İhracat Kredileri: Herhangi bir belge ile bağlantılı olmaksızın ihracatın finansmanı amacıyla kullanılan kredileri,

İhracat Taahhüdü: Belgeli ve belgesiz ihracat kredileri ile bunlarla ilgili işlemlerde, vergi, resim ve harç istisnasından yararlanmak amacıyla belirli tutarda döviz kazandırma veya ihracat gerçekleştirme yükümlülüğünü,

Taahhüde Sayılabilecek Döviz: İhracat sayılan satış ve teslimler ile döviz kazandırıcı hizmet ve faaliyetlerin sonucunda bankalara veya özel finans kurumlarına satışı yapılan döviz ile mal ve hizmet bedeline sayılabilecek tahsil edilmiş diğer tutarları,

İhracat Taahhüdünün Gerçekleştirilmesi: Belgesiz ihracat kredilerinde, ihracı taahhüt edilen malın veya değerin yürürlükteki İhracat Mevzuatı ile Gümrük Mevzuatına uygun şekilde fiili ihracatının yapılmasını, ihracat sayılan satış ve teslimler ile döviz kazandırıcı hizmet ve faaliyetlerde ise mal ve hizmet bedelinin tahsil edilmesini,

ifade eder.

Madde 4- Vergi, resim ve harç istisnası kapsamında;

- İhracat, ihracat sayılan satış ve teslimler, döviz kazandırıcı hizmet ve faaliyetler ile transit ticaretin finansmanında kullanılmak kaydıyla kredi kuruluşlarınca kullandırılan her türlü sevk öncesi ve sevk sonrası krediler (Türk Eximbank’ın fon temini işlemleri, bu banka tarafından aracı bankalar vasıtasıyla kullandırılan krediler ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nca Türk Eximbank’a açılan kısa vadeli senet reeskont kredileri ile Türk Parası Kıymetini Koruma hakkındaki mevzuat uyarınca ihracat taahhüdüne bağlı olarak kullandırılan altın kredileri dahil) ve firmaların sağladıkları prefinansmanlar ile bunların geri ödenmesi,

- İhracatla ilgili işlem yapan bankaların (Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası dahil), özel finans kurumlarının, faktoring şirketlerinin, sigorta şirketlerinin, noterlerin ve diğer kuruluşların ihracat, ihracat sayılan satış ve teslimler ile döviz kazandırıcı hizmet ve faaliyetlerle ilgili olarak yapmış oldukları bütün hizmet ve muameleler (Türk Eximbank’ın ihracat kredi sigortası/garantisi ile ilgili işlemleri dahil) dolayısıyla kendi lehlerine her ne nam ile olursa olsun nakden veya hesaben aldıkları paralar ve kambiyo işlemleri,

- Dahilde İşleme Rejimi kapsamında yapılan ithalat ve/veya yurt içi alımlar ile ilgili işlemler ve bunların finansmanı amacıyla kullanılan krediler,

- İhracat karşılığı yapılacak her türlü ödemeler, ihracat, ihracat sayılan satış ve teslimler, döviz kazandırıcı hizmet ve faaliyetler ile transit ticaretle ilgili işlemler ve bu işlemler sebebiyle düzenlenen kağıtlar,

Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisinden, 1/7/1964 tarihli ve 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu ile ihdas edilen Damga Vergisinden, 2/7/1964 tarihli ve 492 sayılı Harçlar Kanunu gereğince alınan harçlar ve diğer kanunlarda yer alan vergi, resim ve harçlar ile 12/9/1960 tarihli ve 80 sayılı Kanuna göre alınan hal rüsumundan müstesnadır.

Dahilde İşleme Rejimi kapsamında yapılan ithalat ve/veya yurt içi alımlar, ihracat sayılan satış ve teslimler ile döviz kazandırıcı hizmet ve faaliyetlerin vergi, resim ve harç istisnasından yararlandırılabilmesi için Müsteşarlıktan belge alınması zorunludur. Bu çerçevede kullandırılan krediler ve uygulanan istisnalar belgeye kaydedilir. Bunun dışındaki hususlarda vergi, resim ve harç istisnası, ilgili kurum ve kuruluşlarca re’sen uygulanır ve herhangi bir belge ile irtibatlandırılmaz.

Madde 5- Aşağıda yazılı işlemler ve bu işlemler sebebiyle düzenlenen kağıtlara; ihracata ilişkin olduğunun tevsiki halinde işlem yapan kuruluşlarca re’sen vergi, resim ve harç istisnası uygulanır.

Bu işlemler ve kağıtlar;

a) Dahilde İşleme İzin Belgesi ve Vergi Resim Harç İstisnası Belgesi almak amacıyla proje formu ekinde verilecek taahhütnameler ve bunlarla ilgili işlemler,

b) İhracat karşılığı yapılacak ödemeler (Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonu çerçevesinde yapılacak ödemeler için verilecek teminat mektupları ve temliknameler, Katma Değer Vergisi iadesi ve bu iadenin mükellefe ihraç edilen malı teslim edenlerin vergi borcuna mahsubu ile ikili anlaşmalar çerçevesinde ihracat karşılığı yapılan senet ödemelerinin banka muameleleri dahil),

c) İhracatçı lehine tesis olunan akreditifin, ihracatçıya mal teslim eden imalatçıya temliki ile ihracattan doğan alacakların Türk Eximbank’a ve faktoring şirketlerine devri,

d) Yapılan ihracat bağlantıları için düzenlenecek anlaşmalar ve bu konuda alınacak teminatlar,

e) Tedarik edildikleri şekliyle ihraç edilmek üzere satın alınan mallarla ilgili sözleşme ve muameleler,

f) Özel finans kurumlarının ihracatın finansmanında kullanılmak kaydıyla kendi mevzuatları çerçevesinde nakit veya mal şeklinde kullandıracakları krediler ile ilgili her türlü muameleler,

g) Transit ticaretle ilgili malın satın alınması ve satışı ile ilgili işlemler (teminat mektubu ve akreditif dahil),

h) Yurt dışı ve uluslararası yurt içi ihalelere iştirak edebilmek için düzenlenen teminat mektupları ve münhasıran bu mektuplara ilişkin işlemler ile sözleşme safhasından önceki diğer kağıtlar ve işlemler, (Yukarıda belirtilen kağıtlar ve işlemlere, bu işle ilgili olduğunun tevsiki kaydıyla ve sözleşmenin düzenlenmesi safhasında verilen kat’i teminat mektuplarına herhangi bir belge aranmaksızın re’sen istisna tatbik edilir. İhalenin kazanılmamış olması halinde münhasıran geçici teminat mektupları ve bunlara ilişkin işlemler için sağlanan istisnalar geri alınmaz.)

i) 1615 sayılı Gümrük Kanununun 119 uncu maddesinin (1) numaralı bendi ve (4) numaralı bendinin (a) ve (b) alt bentleri ile (6) numaralı bendinin “yalnızca ihracatın geliştirilmesi maksadıyla kullanılacak eşya” için açılacak akreditif ve verilecek teminat mektuplarıdır.

Madde 6- Aşağıda belirtilen, ihracat, ihracat sayılan satış ve teslimler ile döviz kazandırıcı hizmet ve faaliyetler çerçevesinde vergi, resim ve harç istisnasından yararlanmak isteyen firmalar, Müsteşarlığa müracaat ederek Dahilde İşleme İzin Belgesi ve/veya Vergi Resim Harç İstisnası Belgesi almak zorundadırlar. Belge müracaat tarihi ile belge tarihi arasında yapılan işlemlere istisna uygulanmaz. Ancak, bu süre içerisinde gerçekleştirilen hizmet ve faaliyetler taahhüde sayılır.

A) İhracat İşlemleri;

Dahilde İşleme İzin Belgesi kapsamında ve bu belgenin geçerlilik süresi içerisinde, ihracat amaçlı olmak kaydıyla; yapılan ithalat ile yurt içinde hammadde, yardımcı madde, yarı mamul, mamul ve ambalaj malzemesi alımları ve bunlarla ilgili verilecek her türlü teminat mektupları ile diğer işlemlerdir.

B) İhracat Sayılan Satış ve Teslimler ile Döviz Kazandırıcı Hizmet ve Faaliyetler;

a) Yatırım Programında yer alan kamu yatırımlarından uluslararası ihaleye (yerli ve yabancı firmaların ayrı ayrı veya birlikte iştirakine açık olmak üzere) çıkarılanların ihalesini kazanan veya yabancı para ile finanse edilenlerin yapımını üstlenen firmaların;

1- Yerli firma olması halinde, uluslararası ihalelerde tamamı üzerinden, yabancı para ile finanse edilenlerde ise yabancı paraya isabet eden oranda yapılacak hizmet ve faaliyetler ile yerli imalatçı firmaların, mükerrer olmamak kaydıyla bahse konu işte kullanılmak üzere bu işin yapımını yüklenen firmaya üreterek yapacakları mal ve malzeme ile hizmet satış ve teslimleri,

2- Yabancı firma olması halinde, yabancı firmanın bu işte kullanacağı mal ve malzemeyi üreten yerli imalatçı firmaların (işi taahhüt eden firmalar dahil) yapacakları satış ve teslimleri,

3- Yerli ve yabancı firmaların ortaklığı şeklinde olması halinde, yerli firmaya kendi faaliyeti oranında, yabancı firmaya ise (a) bendinin (2) numaralı alt bendi çerçevesinde yerli imalatçı firmaların, üreterek yapacakları satış ve teslimleri,

b) 1- Savunma Sanayii Müsteşarlığı’nca onaylanan Savunma Sanayii Projelerini üstlenmiş yerli imalatçı firmaların, üreterek yapacakları satış ve teslimleri,

2- Savunma Sanayii Müsteşarlığı’nca Savunma Sanayii açısından önem arz ettiği belirtilen savunma araç ve gereçlerini üreten yerli imalatçı firmaların, ülkenin savunması ile ilgili kamu kurum ve kuruluşlarına, üreterek yapacakları satış ve teslimleri,

c) İmalatçılar tarafından üretilerek gümrük hattı dışı eşya satış mağazalarına yapılan satış ve teslimler (bu mağazalarda yapılan satışlar hariç),

d) 1- Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında yer alan yatırım mallarını üreterek, Yatırım Teşvik Belgesi sahibi yatırımcılara teslim eden imalatçı firmaların satış ve teslimleri,

2- İmalatçıların, Müsteşarlıkça yayımlanan tebliğler eki yatırım malları listesinde belirtilen malları üreterek yurt içindeki satış ve teslimleri,

3- Yürürlükteki Yatırımlarda Devlet Yardımları Mevzuatı çerçevesinde CKD ithal edebilecek firmalara, ithal edebilecekleri söz konusu maddeleri yerli imalatçı firmaların yurt içinde üreterek yapacakları satış ve teslimleri,

e) Kamu kurum ve kuruluşlarınca uluslararası ihaleye çıkarılan yatırım malı ve sınai mamullerin ihalesini kazanan yerli imalatçı firmaların üreterek yapacakları satış ve teslimleri,

f) Ambalaj malzemesi imalatçılarının, belge süresi içinde teslim edilmek ve teslim tarihinden itibaren 6 (altı) ay içerisinde ihracatçının ihraç ürünü ile birlikte ambalaj olarak ihraç edilmek şartıyla yapılan ambalaj malı ve malzeme satış ve teslimleri,

g) Uluslararası ikili veya çok taraflı anlaşma hükümlerine göre yurt içinde bulunan yabancı kuruluşların yurt dışından getirme imkanına sahip bulundukları sınai mamulleri teslim eden imalatçı firmalar ile 25/1/1988 tarihli ve 19705 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 2 sayılı “T.C. ile A.B.D. Hükümetleri Arasındaki İkili Anlaşmalar Kapsamına Giren İnşaat Faaliyetlerine Ait Esas ve Usuller Tebliği” kapsamı dışında kalan tesislerin yapımını üstlenen müteahhit firmaların faaliyet ve teslimleri,

h) İmalatçıların yabancı uyruklulara, turistlere veya yurt dışında çalışan Türk vatandaşlarına yapacakları ve yıllık 100.000 ABD Dolarını aşan, ihracatçıların ise aynı cinsten olmak üzere yıllık 500.000 ABD Dolarını aşan satış ve teslimleri (Gümrük hattı dışı eşya satış mağazalarında yapılan satış ve teslimler ile gıda maddeleri hariç),

i) İmalatçıların, Dahilde İşleme İzin Belgesi sahibi firmalara yapacakları kütük ve blum satış ve teslimleri,

j) Kazanılan navlun bedellerinin serbest döviz olarak yurda getirilmesi kaydıyla kara, deniz veya hava ulaştırma hizmet ve faaliyetleri ile kamu kurum ve kuruluşlarınca yaptırılan uluslararası taşımalar ve bu kurum ve kuruluşlar tarafından uluslararası ihaleye çıkarılmış yurt içi taşımaları yüklenen yerli firmaların bu faaliyetleri,

k) Turizm müesseseleri ile seyahat acentalarının yurt içindeki ve yurt dışındaki turizm faaliyetleri sırasında yaptıkları döviz karşılığı hizmet satışları,

l) Uluslararası ihaleye çıkarılan kamu projeleri ile yurt dışı müteahhitlik, müşavirlik ve mühendislik hizmetleri gibi döviz kazandırıcı hizmet projeleri,

m) Bedelleri döviz olarak alınmak kaydıyla yurt dışında yerleşik firmalar adına garanti kapsamında gerçekleştirilen bakım ve onarım hizmetiyle, yabancı bandıralı gemi, uçak veya tırların bakımı ve onarımı ile bunlara yapılan mal (yakıt ve madeni yağlar hariç) ve hizmet satışları,

n) Yabancı uyruklulara, turistlere veya yurt dışında çalışan Türk vatandaşlarına yapılan ve yıllık 100.000 ABD Dolarını aşan satış ve teslimler (Gümrük hattı dışı eşya satış mağazalarında yapılan satışlar dahil),

o) Yalnız petrol türevi üreticilerinin, devletlerarası ikili veya çok taraflı anlaşma hükümleri çerçevesinde yurt içinde faaliyet gösteren yabancı veya uluslararası kuruluşlara serbest döviz karşılığı akaryakıt satış ve teslimleri,

p) Yap-İşlet-Devret Modeli çerçevesinde Müsteşarlık tarafından uygun görülecek yatırım projelerini üstlenen yerli firmaların yapacakları hizmet ve faaliyetler,

r) Yap-İşlet Modeli çerçevesinde Müsteşarlık tarafından uygun görülecek sektörlerde yapılacak yatırım projelerini üstlenen yerli firmaların yapacakları hizmet ve faaliyetler,

s) Yerli firmalarca, ihraç ürünlerimizin pazarlanması gayesiyle yurt dışında mağaza açılması veya işletilmesi,

t) Yerli firmalarca, yabancı ülkelerde ekonomik ve sosyal araştırmalar yapmak suretiyle bilgi bankası oluşturulması ile bu bilgilerin yurt içinde ve dışında pazarlanması amacıyla bilgi iletişim ağı kurulması ve işletilmesidir.

Bu maddenin, 3/12/1988 tarihli ve 3505 sayılı Kanunun geçici 2 nci maddesine istinaden yayımlanan İhracat ve Yatırımlarda Damga Vergisi ve Harç İstisnası Uygulaması Hakkında Tebliğlerde yer almayan hükümleri damga vergisi ve harç istisnasından yararlandırılmaz.

Müracaatların Değerlendirilmesi ve Belge Düzenlenmesi

Madde 7- Firmaların, Vergi Resim Harç İstisnası Belgesi almak üzere ek-1’de belirtilen bilgi ve belgelerle birlikte Müsteşarlığa müracaat etmeleri gerekir. Firmalar tarafından ibraz edilen bilgi ve belgeler, aksi sabit oluncaya kadar doğru olarak kabul edilir. Müsteşarlık, bu belgelerin incelenmesi sonucunda belgeyi düzenler veya talebi reddeder. Düzenlenen belgelerin bir nüshası ilgili Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası şubesine, bir nüshası ise firmaya gönderilir.

Vergi Resim Harç İstisnası Belgeleri ithal hakkı içermediğinden, ithalata mesnet teşkil etmez.

Madde 8- Vergi Resim Harç İstisnası Belgelerinin süreleri azami 18 (onsekiz) aydır. Ancak, yurt dışı ve yurt içi müteahhitlik hizmetleri, savunma sanayii projeleri (6 ncı maddenin birinci fıkrasının (B) bendinin (b/2) alt bendi dahil) ile yurt dışında mağaza açılması ve işletilmesine ilişkin belgelerin süresi, proje süresi kadar tespit edilebilir.

Süre başlangıcı, Vergi Resim Harç İstisnası Belgesinin tarihidir. Ayrıca, belge kapsamında ilk istisnanın uygulandığı tarihe kadar azami 3 (üç) ay olmak üzere Vergi Resim Harç İstisnası Belgesi süresi uzatılabilir.

Yurt dışı ve yurt içi müteahhitlik hizmetleri ile savunma sanayii projelerine (6 ncı maddenin birinci fıkrasının (B) bendinin (b/2) alt bendi dahil) ilişkin belgelere ihale makamının, yurt dışında mağaza açılması ve işletilmesi projelerine ise Türk Eximbank’ın uygun görüşü alınarak belge konusu iş tamamlanıncaya kadar ek süre verilebilir. Belge süresi bitiminden sonra yapılan süre uzatımları, belge bitim tarihinden itibaren hüküm ihtiva eder.

Ayrıca, gerekli bilgi ve belgelerle Müsteşarlığa müracaat edilmesi halinde, belge süresinin bitimini müteakip belge konusu işin tasfiyesine yönelik hukuki ve mali işlemler sonuçlanıncaya kadar belge süresinin uzatılması kaydıyla, istisna uygulamasına devam edilir. Ancak, bu durum kredi vadesinin uzatılması anlamına gelmez. Nakdi kredilerde kredi süresi, bu süre ile paralel olarak uzatılmaz ve kredi tasfiye edilememiş ise süreyi aşan zaman diliminde istisna uygulanmaz.

Madde 9- Vergi Resim Harç İstisnası Belgeleri, belge süresi içerisinde ilgili firmanın müracaatına istinaden Müsteşarlıkça revize edilebilir.

Madde 10- Vergi Resim Harç İstisnası Belgelerine ilişkin ihracat taahhütleri; belge süresi sonundan itibaren 3 (üç) ay içerisinde gerekli bilgi ve belgelerle müracaat edilmesi kaydıyla, Müsteşarlığın uygun görüşüne istinaden Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nca belirlenen usuller çerçevesinde, anılan Bankanın ilgili şubesi tarafından kapatılır.

İhracat sayılan satış ve teslimler ile döviz kazandırıcı hizmet ve faaliyetler kapsamında düzenlenen belgelerin ihracat taahhütlerinin kapatılmasında Katma Değer Vergisi hariç satış fiyatı esas alınır.

Belge ihracat taahhütleri kapatılırken, döviz karşılığı yapılan ihracat sayılan satış ve teslimler ile döviz kazandırıcı hizmet ve faaliyetlerde satış ve/veya teslimat belgesi ile döviz alım belgesinin, Türk Lirası karşılığı yapılan ihracat sayılan satış ve teslimlerde ise satış ve/veya teslimat belgesinin ibrazı aranır. Ayrıca, Türk Lirası karşılığı yapılan ihracat sayılan satış ve teslimlere ilişkin düzenlenen Vergi Resim Harç İstisnası Belgelerinde satış ve/veya teslimat belgesinin düzenlendiği tarihteki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru esas alınır.

Madde 11- Belgeli ihracat kredilerinin vergi, resim ve harç istisnasından yararlanma süresi, Müsteşarlıkça düzenlenecek Dahilde İşleme İzin Belgesi ve/veya Vergi Resim Harç İstisnası Belgesi süresi (ek süreler dahil) kadardır.

Madde 12- Taahhüt edilen ihracat gerçekleştirilmeden kredi riskinin kapatılması, ihracat taahhüdünü ortadan kaldırmaz.

Dahilde İşleme İzin Belgesi ve/veya Vergi Resim Harç İstisnası Belgesinin düzenlenmesinden önce veya belge süresinden sonra, belgeyle ilgili yapılan işlemlere istisna uygulanmaz.

Belge kapsamında aynı anda kullanılacak kredilerin toplamı, belgede kayıtlı ihracat taahhüdünü, kredilerin adat (günxkredi tutarı) toplamı ise belgede kayıtlı taahhüt tutarı ile belge süresinin çarpımı sonucu bulunacak adat toplamını aşamaz. Döviz kredisinin döviz olarak kullandırılması halinde ise, kullandırılan kredi tutarı taahhüdün %75’ini geçemez. Bu durumda, ihracat taahhüdünün tamamının gerçekleştirilmiş olması zorunludur.

Belge konusu faaliyetle ilgili olarak düzenlenen garanti ve teminat mektupları, Dahilde İşleme İzin Belgesi kapsamındaki ithalata ilişkin gümrük idarelerine hitaben düzenlenen teminat mektupları, ithalat akreditifinin açılması sırasında düzenlenen genel kredi sözleşmeleri ile yurt içinden mal alımına ilişkin teminat ve garantiler, belge kapsamında kullanılan kredilerin teminatı için düzenlenen garanti ve teminat mektupları ile Kambiyo Mevzuatı hükümleri saklı kalmak kaydıyla ihracat alacağının ihracatçı tarafından kredi veren veya ihracat kredi sigortası/garantisi yapan kuruluşa temlikine ilişkin temliknameler; teminat hükmünde olduğundan, herhangi bir limite bağlı olmaksızın vergi, resim ve harç istisnasından yararlandırılır.

Ancak, belge kapsamında yurt dışı müteahhitlik hizmetlerinde, işin yapıldığı ülkeye üçüncü ülkeden mal sevkiyatına ilişkin açılan akreditifler ile gümrük hattı dışı eşya satış mağazalarına getirilecek mallara ilişkin açılan akreditiflerde, belgede kayıtlı ihracat taahhüdü aşılamaz.

Madde 13- Vergi resim ve harç istisnasından yararlandırılan belgeli ihracat kredilerinin ihracat taahhütleri, ihracat sayılan satış ve teslimler ile döviz kazandırıcı hizmet ve faaliyetlerden elde edilen ve belgede taahhüt edilen gelirlerle kapatılır. Ancak, ihracat sayılan satış ve teslimler ile döviz kazandırıcı hizmet ve faaliyetlerde (aynı holding veya grup bünyesinde yer alan pazarlama şirketleri vasıtasıyla yapılan satışlar hariç) aracı ihracatçı kabul edilmez.

Bu çerçevede, vergi, resim ve harç istisnasından yararlandırılan belgeli ihracat kredilerinin ihracat taahhüdünün kapatılması işlemi;

a) İhracat sayılan satış ve teslimler ile döviz kazandırıcı hizmet ve faaliyetlerin finansmanında kullanılan kredilerde, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nca Vergi Resim Harç İstisnası Belgesinin,

b) İhracat ve ihracat sayılan satış ve teslimlere yönelik gümrük muafiyetli mal ithali için düzenlenen Dahilde İşleme İzin Belgesi kapsamındaki ithalatın finansmanında kullanılan kredilerde ise, İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliklerince Dahilde İşleme İzin Belgesinin,

ihracat taahhüdünün kapatıldığını gösteren taahhüt kapatma bildirim yazılarına istinaden, krediyi kullandıran kuruluş tarafından sonuçlandırılır.

Vergi Resim Harç İstisnası Belgesi kapsamında kullanılan kredinin belge ihracat taahhüdünden az kullanılmış olması halinde, kullanılan krediye tekabül eden tutarın gerçekleştirilmesi yanında, kredi işlemleri dışında vergi, resim ve harç istisnasından yararlanılmış ise, belgede kayıtlı ihracat taahhüdü ile kullanılan kredi tutarı arasındaki farkın asgari %10’u tutarında taahhüdün gerçekleştirilmesi gerekir. Bu tutar, kredi dışındaki işlemler için yararlandırılan vergi, resim ve harç istisnaları toplamından az olamaz. Kredi kullanılmaması durumunda ise, yararlandırılan vergi, resim ve harç istisnası toplamının altında kalmamak kaydıyla belgede kayıtlı ihracat taahhüdünün %10’unun gerçekleştirilmesi gerekir.

Belgeli ihracatta uygulanan istisnalar; her işlem için sıra numarası, tarihi, kredi miktarı (döviz olarak kullanılan döviz kredilerinde düşüm 1/3 fazlası ile yapılır) ve bakiye kısım belirtilerek Dahilde İşleme İzin Belgesi veya Vergi Resim Harç İstisnası Belgesine kaydedilir ve uygulanan vergi, resim ve harç istisnaları, istisnayı uygulayan kurum ve kuruluşlarca ilgilinin bağlı bulunduğu vergi dairesine bildirilir.

Madde 14- Belgesiz ihracat kredilerinin, vergi, resim ve harç istisnasından yararlanma süresi 18 (onsekiz) aydır. Ancak, gemi inşa ve ihracının finansmanı amacıyla kullanılacak kredilerde (hazır gemi hariç) bu süre 24 (yirmidört) aydır. Ayrıca; ilgili firma tarafından, taahhüt edilen ihracatın %50’sinin gerçekleştirildiğinin tevsiki kaydıyla, krediye ilişkin taahhüt süresi krediyi kullandıran kuruluş tarafından 6(altı) ay uzatılır.

Sevk sonrası ihracat kredilerinde ise süre, ihracat bedelinin yurda getirilmesi süresini aşamaz.

Madde 15- Belgesiz ihracat kredileri, kredi vadesinin 14 ve 17 nci maddelerde belirtilen süreler içerisinde kalması kaydıyla, vergi, resim ve harç istisnasından yararlandırılır. Bu sürelerin aşılması durumunda, aşılan süre içerisinde tahakkuk eden vergi, resim ve harçlara istisna uygulanmaz.

Taahhüt edilen ihracat gerçekleştirilmeden kredi riskinin kapatılması, ihracat taahhüdünü ortadan kaldırmaz.

Kredi vadesi, krediye ilişkin taahhüt süresine paralel olarak krediyi kullandıran kuruluş tarafından uzatılabilir. Vadenin uzatılmaması veya orijinal kredi vadesinin kısa olması sebebiyle kredi riskinin birinci fıkrada belirtilen sürelerden önce kapatılması halinde ise, bu süreler içinde yapılan işlemler istisnadan yararlandırılır ve gerçekleştirilen ihracat taahhüde sayılır. Belgesiz ihracat kredileri ile ilgili olarak alınan gayri nakdi krediler herhangi bir limite bağlı olmaksızın vergi, resim ve harç istisnasından yararlandırılır.

Madde 16- Belgesiz ihracat kredilerine ilişkin ihracat taahhütleri; Müsteşarlığın uygun görüşüne istinaden Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nca belirlenen usuller çerçevesinde, ihracatın gerçekleştirildiğini tevsik eden gümrük beyannamelerine istinaden krediyi kullandıran kuruluş tarafından kapatılır. İmalatçı ihracatçılar, taahhüt ettikleri ihracatı bizzat yapabilecekleri gibi Müsteşarlıktan izin almadan başka bir ihracatçı aracılığıyla yapabilirler. Ancak, imalatçı olmayan ihracatçıların kullandıkları kredilerin taahhütleri, Dış Ticaret Sermaye Şirketleri ile Sektörel Dış Ticaret Şirketleri tarafından gerçekleştirilen ihracat hariç olmak üzere, aracı ihracatçılar tarafından gerçekleştirilen ihracat ile kapatılamaz.

Dahilde İşleme İzin Belgesi kapsamında ithalatın finansmanı amacıyla döviz kredisi kullandırılmış olması halinde; üzerinde Dahilde İşleme İzin Belgesi tarih ve sayısı kayıtlı olan gümrük beyannamesi konusu ihracatın, ithalat bedelinin transferinde kullanılan kredinin 1/3 fazlasına faiz ve komisyonlar ile varsa diğer masrafların ilavesiyle bulunacak tutarına tekabül eden kısmı, belgesiz ihracat kredisinin ihracat taahhüdüne sayılmaz.

Kredi kuruluşları tarafından, kullandıracakları kredilere ilişkin ihracat taahhüdü hesaplanırken (Türk Lirası ihracat kredileri hariç), ana para ile birlikte faiz, komisyon ve diğer masraflar da hesaplamaya dahil edilir.

Mücbir Sebep ve Fevkalade Hal Durumları

Madde 17- Aşağıda belirtilen mücbir sebep ve fevkalade hal durumlarının Vergi Resim Harç İstisnası Belgesi ve belgesiz ihracat kredilerinin geçerlilik süresi içinde vukuu halinde, ihracat süresi (ek süre dahil) bitim tarihinden itibaren 8 ve 14 üncü maddede belirtilen sürelere ilave olarak ek süre verilebilir;

a) Ekonomik kriz veya durgunluk (Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı’nın görüşü alınmak suretiyle),

b) Deprem, sel, don, fırtına, kasırga v.b. tabii afetler ve yangın (Bayındırlık ve İskan Bakanlığı veya Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı İl Müdürlükleri, İtfaiye Müdürlükleri veya ilgili diğer kurumlardan alınacak yazı ile),

c) Yükümlü firmanın faaliyetinin kamu otoritelerince durdurulması (Firma faaliyetini durduran kamu kurumundan alınacak yazı ile),

d) Grev ve lokavt (İl Çalışma Müdürlüklerinden alınacak yazı ile),

e) Devletçe konulan yasaklar, harp ve abluka hali,

f) Yükümlü firmanın iflası ve şahıs firmalarında firma sahibinin ölümü (Mahkeme Kararı).

Birinci fıkranın (a) ve (e) bentlerindeki mücbir sebep ve fevkalade haller Müsteşarlıkça belirlenir. Diğer bentlerdeki mücbir sebep ve fevkalade haller ise, yukarıda belirtilen kamu kurumlarından alınacak bilgi ve belgelerle tevsik edilir. İlgili firmaların bu haktan yararlanabilmeleri için; belgeli ihracatta, en geç belge süresinin sonuna kadar Müsteşarlığa, belgesiz ihracatta ise en geç kredinin istisnadan yararlanma süresinin sonunu takip eden 1(bir) aya kadar krediyi kullandıran kuruluşa müracaat etmeleri gerekir. Belirtilen süreler dışında yapılan müracaatlar değerlendirilmez.

Kredi kuruluşlarınca krediye ilişkin ihracat taahhüdü süresi, mücbir sebep haline ilişkin ilgili kamu kurumundan alınacak belgede belirtilen süre kadar ve fakat 1(bir) yılı geçmemek üzere uzatılabilir. İlgili kamu kurumundan alınacak belgede belirtilen sürenin 1(bir) yılı aşması durumunda ise, krediyi kullandıran kuruluş tarafından Müsteşarlığın uygun görüşüne istinaden işlem yapılır.

Birinci fıkrada sayılan mücbir sebep ve fevkalade hal durumları yalnız süre uzatımlarında dikkate alınır, ihracat taahhüdünü ortadan kaldırmaz.

Belgeli ve belgesiz ihracatlarda, mücbir sebep ve fevkalade hal durumlarına istinaden süre uzatılması durumunda, bu ek süreler içinde yapılan işlemler taahhüde sayılır ve vergi, resim ve harç istisnasından yararlandırılır.

Madde 18- Vergi Resim Harç İstisnası Belgesi, ilgili firmanın talebi üzerine Müsteşarlıkça iptal edilir.

Bu Tebliğ ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın ilgili genelgeleri hükümlerine uyulmadığının, Vergi Resim Harç İstisnası Belgesinin düzenlenmesi ve revizesi için ibraz edilen bilgi ve belgeler ile belge kapsamında yapılan işlemlerin gerçek dışı olduğunun ve ilgili belge üzerinde tahrifat yapıldığının tespiti halinde; ilgili belge Müsteşarlıkça iptal edilir ve ilgililer hakkında kanuni işlem yapılır.

Ayrıca, Vergi Resim Harç İstisnası Belgesi ihracat taahhüdünün kapatılması için bu Tebliğin 10 uncu maddesinde belirtilen sürede ilgili Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası şubesine müracaat edilmemesi halinde, bu hususun anılan Banka tarafından Müsteşarlığa bildirilmesini müteakip, belge Müsteşarlıkça iptal edilir.

İptal edilen belge kapsamında uygulanan istisnaların 19 uncu madde hükmü çerçevesinde tahsili için iptal işlemi, ilgili Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası şubesi ile vergi dairesine bildirilir.

Madde 19- Bu Tebliğe istinaden uygulanan istisnaların gerçekleştirilmeyen ihracat taahhüdüne tekabül eden kısımları, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil edilir.

Vergi Resim Harç İstisnası Belgesinin iptal edilmesi halinde; belge kapsamında uygulanan istisnalar, 213 sayılı Kanun ve 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre tahsil edilir.

Kapatma esnasında ibraz edilen bilgi ve belgelerin gerçek dışı olduğunun anlaşılması durumunda, bu belge kapsamı ihracat, ihracat sayılan satış ve teslim veya döviz kazandırıcı hizmet ve faaliyete tekabül eden istisnalar birinci fıkra hükümleri çerçevesinde geri alınır ve ilgililer hakkında kanuni işlem yapılır. İnceleme veya soruşturma sonucunda sahtecilik veya tahrifat fiili sabit olan belge sahibi firma adına 1 (bir) yıl süreyle Vergi Resim Harç İstisnası Belgesi düzenlenmez.

Bu Tebliğ ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın ilgili genelgelerine uymayan, yanlış işlem yapan, belgelerin ilgiliye ait orijinal nüshasına gerekli meşruhatı kaydetmeden işlem yapan, yanıltıcı bilgi veren ve bu nedenlerden dolayı vergi kaybına veya verginin tahsilinde gecikmelere sebep olan kişiler, asıl borçludan alınamayan alacağın ödenmesinden müştereken ve müteselsilen sorumludur. Bu çerçevede amme alacağı, gecikme süresi de dikkate alınarak 213 sayılı Kanun ve 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre tahsil edilir.

Madde 20- Müsteşarlık, bu Tebliğde belirtilen tedbirlerin uygulanmasına ilişkin her türlü denetimi ve düzenlemeyi yapabilir, ilgili firma, kamu kurum ve kuruluşları ile kredi kuruluşlarından bilgi ve belge isteyebilir ve gerekli önlemleri alabilir.

Vergi, resim ve harç istisnaları ile ilgili işlemler; ihracatla ilgili işlem yapan tüm kamu kurum ve kuruluşları, bankalar (Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası dahil), özel finans kurumları, faktoring şirketleri, sigorta şirketleri, noterler ve diğer kuruluşlar tarafından bu Tebliğ hükümleri ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası genelgelerinde yer alan esaslar dahilinde yürütülür.

Madde 21- Müsteşarlık, bu Tebliğin uygulanmasına ilişkin izin ve talimat vermeye, özel ve zorunlu durumları inceleyip sonuçlandırmaya ve uygulamada ortaya çıkacak ihtilafları idari yoldan çözümlemeye yetkilidir.

Ayrıca, bu Tebliğ ile ilgili olarak Müsteşarlığın uygun görüşüne istinaden Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nca kredi kuruluşlarına gönderilen genelgeler tebliğ kapsamında değerlendirilir.

Madde 22- Bu Tebliğin yayımı tarihinden önceki mevzuat hükümlerine göre kullanılan belgesiz ihracat kredileri ile düzenlenen İhracatı Teşvik Belgeleri, Dahilde İşleme İzin Belgeleri ile Vergi, Resim ve Harç İstisnası Belgeleri kendi mevzuat hükümlerine tabidir. Ancak, henüz ihracat taahhüdü kapatılmamış belgeler ile belgesiz ihracat kredilerine bu Tebliğin lehe olan hükümleri uygulanabilir.

Geçici Madde 1- İhracat taahhüt sürelerinin bitiminden itibaren 30/6/2000 tarihine kadar yapılan ihracat; ihracat, ihracat sayılan satış ve teslimler ile döviz kazandırıcı hizmet ve faaliyetlerin finansmanı amacıyla kullanılan ve henüz ihracat taahhüdü kapatılmamış kredi taahhütlerine sayılır. Kredi ile ilgili yapılan işlemler vergi, resim ve harç istisnasından yararlandırılır.

Geçici Madde 2- 1/1/2000 tarihinden önce ihracatın finansmanı amacıyla kredi kullanmış olan imalatçı ihracatçı firmaların üretim tesislerinin başka bir firmaya kiralanmış veya devredilmiş olması durumunda, imalatçı ihracatçı firmaların kullandıkları kredilerin taahhütlerinin üretim tesisini devralmış veya kiralamış olan firma tarafından gerçekleştirilen ihracat ile kapatılmasına Müsteşarlıkça izin verilebilir.

Madde 23- 17/7/1995 tarihli ve 22346 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 95/7 sayılı İhracatı Teşvik Tebliği ek ve değişiklikleri ile birlikte yürürlükten kaldırılmıştır.

Madde 24- Bu Tebliğ 1/1/2000 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Madde 25- Bu Tebliğ hükümlerini Dış Ticaret Müsteşarlığı’nın bağlı bulunduğu Devlet Bakanı yürütür.