gears.gif (9873 bytes)

İHRACAT İŞLEMLERİNİN ÇEŞİTLİ AŞAMALARINDA BAŞVURULACAK KURULUŞLAR

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1. BAŞBAKANLIK DIŞ TİCARET MÜSTEŞARLIĞI

Dahilde İşleme İzin Belgesi : İhraç edilecek ürünün bünyesinde kullanılacak hammadde, yardımcı madde ve ambalaj maddelerinin gümrük vergisiz olarak ithal edilmesi için, İhracat Genel Müdürlüğü’nden alınması gereken belgedir.

Hariçte İşleme İzin Belgesi : Serbest dolaşımdaki eşyanın işlenmek üzere Türk gümrük bölgesinden geçici olarak üçüncü ülkelere gönderilmesini teminen İhracat Genel Müdürlüğü’nden alınması gereken belgedir.

Yurtdışı Müteahhitlik Hizmetleri Kapsamında Yapılacak Hizmetler : Yurtdışında inşaat, tesisat ve montaj işi alan müteahhitlerin bu işlemlerle ilgili vergi, resim ve harç istisnası talepleri gerekli belgelerle birlikte İhracat Genel Müdürlüğü’ne yapılır.

Ticari Kiralama Yoluyla Yapılacak İhracat : İhraç talepleri İhracat Genel Müdürlüğü’ne yapılır.

Yurtdışı Fuar ve Sergilere Katılma : "Yeterlilik Belgesi" veya "Geçici Yeterlilik Belgesi" alınması zorunludur. Bu belgeler için başvuru İhracat Genel Müdürlüğü’ne yapılır.

Standart Kontrol Belgesi : İhraç konusu malların, yürürlükte olan denetim tüzükleri ile uygulamada bulunan zorunlu standartlara uygun bulunduğunu ve ihraç edebilecek nitelikte olduklarının Dış Ticaret Müsteşarlığı’nın Taşra Teşkilatı bünyesindeki Dış Ticarette Standardizasyon Denetmenlikleri’nden alınan “Standart Kontrol Belgesi” ile temini gerekmektedir.

Serbest Bölgelerde Dış Ticaret Faaliyeti : Bir ülkenin siyasi sınırları içinde, fakat gümrük sınırları dışında kalan, sınai ve ticari faaliyetleri her türlü vergi, resim ve harçtan muaf olan bölgelerdir. Türkiye ile serbest bölgelerimiz arasındaki ticaret dış ticaret rejimine tabidir. Ancak, serbest bölgelerimiz ile diğer ülkeler arasında dış ticaret rejimi uygulanmaktadır.

Serbest Bölgelerde faaliyette bulunmak için Dış Ticaret Müsteşarlığı Serbest Bölgeler Genel Müdürlüğü’nden Faaliyet Ruhsatı Alınması gerekmektedir.

Bazı Kimyasal Maddelerin İhracatı : İhraç talepleri İhracat Genel Müdürlüğü’ne yapılır.

Devlet Yardımları : Üretim ve pazarlama aşamasında verilecek yardım programlarına ilişkin Para-Kredi ve Koordinasyon Kurulu Kararları, 1 Haziran 1995 tarih ve 22300 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

AR-GE Faaliyetlerinin Desteklenmesi : Sanayi kuruluşlarının, araştırmaya ve yeni ürün ile üretim yöntemi ve teknolojisi geliştirmeye yönelik projelerinin uluslararası kurallara uygun olarak desteklenmesidir.

Çevre Maliyetlerinin Deseklenmesi : Ülkemizin uluslararası pazarlarda karşılaştıkları çevre, kalite ve insan sağlığına yönelik teknik mevzuata uyulması amacıyla kalite güvence sistemi belgeleri ile CE işaretinin alınması durumunda Küçük ve Orta Ölçekli İşletmelere (KOBİ), devlet desteği sağlanmasıdır.

Pazar Araştırması Desteği : Yeni ihraç pazarları yaratmak ve geleneksel pazarlarımızda pazar payımızı artırmak amacıyla KOBİ’lere yönelik devlet desteği sağlanmaktadır.

Bu devlet desteğinden mal üretimi ve ticareti ile iştigal KOBİ’ler Sektörel Dış Ticaret Şirketleri (SDŞ) ile sanayi sektöründeki üretici dernekleri yararlanabilmektedir.

Yurtdışı Ofis-Mağaza İşletme ve Tanıtım Faaliyetlerinin Desteklenmesi : Türkiye’de ticari ve sınai faaliyette bulunan şirketlerin pazar potansiyellerini realize ederek pazar paylarını artırması ile ürünlerimizin geniş çaplı ve uzun süreli tanıtımının yapılmasını teminen yurt dışında mal ticaretine yönelik faaliyette bulunacak şirket kurmaları, depo-mağaza açmaları ve işletmelerinden doğacak giderlerinin uluslararası kurallara göre devlet tarafından karşılanmasıdır.

Yurtdışında Düzenlenen Fuar ve Sergilere Milli Düzeyde veya Bireysel Katılımının Desteklenmesi : Yurt dışında düzenlenecek fuar ve sergilere katılınarak ihraç ürünlerimizin yurt dışında tanıtımı amacıyla gerekli desteğin sağlanmasıdır .

Uluslararası Nitelikteki Yurtiçi İhtisas Fuarlarının Desteklenmesi :Uluslararası nitelikteki yurt içi ihtisas fuarlarının dış tanıtımının sağlanması ve uluslararası düzeyde katılımın artırılması amacıyla DTM’ce gerekli desteğin sağlanmasıdır.

Eğitim Yardımı : KOBİ ve SDŞ’lerin verimliliklerini artırarak dış ticarette rekabet edebilir mal üretmelerini kolaylaştırmak, elemanların niteliklerini artırmak ve dünya pazarlarına açılmalarını sağlamak amacıyla yönetici ve çalışanlarına yönelik eğitim faaliyetlerinin desteklenmesidir.

İstihdama “Yol Açma” Yardımı : KOBİ’lerin verimliliklerini artırmak dış ticarette rekabet edebilmelerini sağlamak amacıyla nitelikli eleman istihdam etmelerinin sağlanmasıdır.

Tarımsal Ürünlerde İhracat İadesi Yardımları : Bazı tarım ürünlerinin ihracatında, ihracatı müteakip Destekleme Fiyat İstikrar Fonu’ndan ABD Doları karşılığı Türk Lirası olarak ihracat iadesi ödenmesi veya bazı tarım ürünleri ihracatında T.C.Merkez Bankası tarafından ihracatçı adına açılacak hesap ile firmaların bazı giderlerinin mahsup edilebilmesidir.

Türk Ürünlerinin Yurtdışında Markalaşması, Tanıtım ve Tutundurması ile Türk Malı İmajının Yerleştirilmesine Yönelik Faaliyetlerin Desteklenmesi: Türkiye’de kendi unvan ve/veya markasıyla ticari ve/veya sınai faaliyette bulunan şirketler ile Sektörel Dış Ticaret Şirketileri (SDŞ)’nin uluslararası pazarlarda ürünlerine Türk malı imajı ve marka oluşturmak amacıyla yurtdışında yapacakları marka tescili dahil tanıtım ve tutundurma ile Türk malı imajının yerleştirilmesine yönelik faaliyetleri dolayısıyla yaptıkları giderlerin uluslararası kurallara göre devletçe karşılanmasıdır.

2. BAŞBAKANLIK GÜMRÜK MÜSTEŞARLIĞI (Gümrük İdaresi ve Posta Gümrükleri)

Gümrük İşlemleri : İhracatçının, Gümrük Beyannamesini ihracatçı birlikleri veya gümrük idarelerinden temin edip, doldurarak ihracatçı birliklerine onaylatması gerekmektedir. Gümrük Beyannamesi ve ticari fatura ile birlikte ihraç konusu ürüne, ihracat şekline ve ihracatın yapılacağı ülkeye göre değişebilen belgelerle ilgili çıkış gümrüğüne başvurulur. İhraç konusu malın gümrük beyannamesinde belirtilen hususlara uygunluğunun tesbiti için muayenesi yapılır. Muayene işleminin tamamlanması, malın yüklenmesi ve sonrasında gümrüklere gönderilmesiyle işlemler tamamlanır.

Bedelsiz İhracat : Bedelsiz ihracat konusu malların değeri 10 000 $’dan az ise, “Bedelsiz İhracat Formu” doldurulmak suretiyle Gümrük İdareleri veya Posta Gümrüklerine başvurulur.

Vize İşlemleri : İhracatçılar, ATR Belgesini ve EUR. 1 Dolaşım Sertifikasını bağlı bulundukları odalardan aldıktan sonra, bu belgelerin gümrük idarelerince vize ettirilmesi gerekmektedir.

GSP Formu (Form A) : Türkiye’ye Genelleştirilmiş Preferanslar Sistemi (GSP) kapsamında tavizli gümrük vergisi uygulayan ülkelere (ABD, Kanada, Avustralya, Japonya, Yeni Zelenda ve Rusya Federasyonu) yapılan ihracatta kullanılan bir formdur.

3. MİLLİ SAVUNMA BAKANLIĞI

Harp, Silah ve Mühimmatı İhracatı : "Türkiye’de Harp Silahı ve Mühimmatı Yapan Hususi Sanayi Müesseselerinin Kontrolu Hakkında Kanun” çerçevesinde harp, silah ve mühimmatı (Spor ve av tüfekleri hariç) ihracatında ön izin alınması gerekmektedir.

4. MALİYE BAKANLIĞI (Gelirler Genel Müdürlüğü ve Vergi Daireleri)

İhracatta KDV İadesi (İhracat İstisnası) : İhracatçı 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu ile KDV Tebliğleri ve Bakanlar Kurulu Kararları’na uygun olarak ihracatta KDV istisnasından yararlanabilmektedir.

"İhracat İstisnası” veya İhracat Kaydıyla Mal Teslimleri” nedeniyle mükelleflerin ibraz etmeleri zorunlu belgeler:

-Gümrük Beyannamesinin aslı veya noterce onaylı örneği.

-İhraç edilen mallarla ilgili alış ve satış faturalarındaki bilgileri içeren ve mükelleflerce tasdik edilmiş bulunan listelerdir.

Bu belgelerin tümü tescil edilmiş olan verginin terkini için de aranmaktadır.

5. SAĞLIK BAKANLIĞI

Afyon ve Haşhaş Kellesi İhracatı : Uyuşturucu Maddelerin Mukarebesi Hakkında Kanun çerçevesinde afyon ve haşhaş ihracatında ön izin alınması gerekmektedir.

Uyuşturucu Maddelerin İhracatı : 1972 tarihli protokolle değiştirilen 1961 tarihli “Uyuşturucu Maddeler Tek Sözleşmesi”, 1971 tarihli “Psikotrop Maddelere İlişkin Sözleşme” ve 1988 tarihli “Uyuşturucu ve Psikotrop Maddelerin Yasadışı Trafiğinin Önlenmesine İlişkin Birleşmiş Milletler Sözleşmesi” kapsamındaki malların ihracatında ön izin alınması gerekmektedir.

6. TARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANLIĞI

Uluslararası Orijin ve Bitki Sağlık Sertifikası : Bitki ve bitkisel ürün ihracatçısının “Uluslararası Orijin ve Bitki Sağlık Sertifikası”nı Bakanlığa bağlı Tarım İl Müdürlüklerinden temin etmesi gerekmektedir.

Hayvansal Ürünlerle İlgili Sağlık Sertifikası : İhracatçının canlı hayvan, hayvansal maddeler ve deniz ürünleri ihracatında Sağlık Sertifikalarını Bakanlığa bağlı Tarım İl Müdürlüklerinden temin etmesi gerekmektedir.

Gübre İhracatı : Kimyevi gübreler hariç gübre ihracatında ön izin alınması gerekmektedir.

Tohum İhracatı : "Tohumlulukların Tescil Kontrol ve Sertifikasyonu Hakkında Kanun” gereği orman ağaçları tohumları hariç, tohum ihracatında ön izin alınması gerekmektedir.

Su Ürünleri İhracatı : Su ürünlerinden, su ürünleri avcılığını düzenleyen esaslar çerçevesinde avlanması yasak olan cins ve nitelikteki su ürünleri (sülükler dahil) ihracatında ön izin alınması gerekmektedir.

Yarış Atları İhracatı : Islahı Hayvanat Kanunu çerçevesinde yarış atlarının ihracatında ön izin alınması gerekmektedir.

Yem İhracatı : Yem Kanunu çerçevesinde Kanun kapsamına giren yem ihracatında ön izin alınması gerekmektedir.

Zirai Mücadele İlaç ve Aletleri : Zirai Mücadele ve Zirai Karantina Kanunu çerçevesinde zirai mücadele ilaç aletlerinin ihracatında ön izin alınması gerekmektedir.

Veteriner İlaçları İhracatı : 1262 Sayılı İspençiyarı ve Tıbbi Müstahzarlar Kanununa yeniden Bazı Hükümler İlavesine Dair 3490 Sayılı Kanun çerçevesinde veteriner ilaçlarının ihracatında ön izin alınması gerekmektedir.

Doğal Çiçek Soğanları İhracatı : İhracat Rejim Kararı çerçevesinde ihracat amacıyla doğadan elde edilmesi kontenjanla veya başka herhangi bir kayıtla sınırlandırılan doğal çiçek soğanlarının ihracatında ön izin alınması gerekmektedir.

Damızlık Büyük ve Küçük Baş Hayvan İhracatı : İhracat Rejim Kararı çerçevesinde damızlık büyük ve küçük baş hayvan ihracatında ön izin alınması gerekmektedir.

7. ORMAN BAKANLIĞI

Av Hayvanları İhracatı :Yaban domuzu, kurt, çakal, tilki, sansar, porsuk ile yılanlar, kaplumbağa, kertenkelelerin canlı ve cansız halde ve bunların tanınabilir parçaları ile bunlardan mamul konfeksiyon ürünlerin ihracatında ön izin alınması gerekmektedir.

8. ÇEVRE BAKANLIĞI

Tehlikeli Atıkların İhracatı : "Tehlikeli Atıkların Sınırlar Ötesi Taşımınının ve Bertarafının Kontrolüne İlişkin Basel Sözleşmesi” kapsamındaki malların ihracatında ön izin alınması gerekmektedir.

9. TÜRKİYE ŞEKER FABİKALARI A.Ş. GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Şeker İhracatı : Şeker Kanunu çerçevesinde ihracatında ön izin alınması gerekmektedir.

10. İHRACATÇI BİRLİKLERİ

Gümrük Beyannamesinin Temini ve Onaylatılması : İhracatçının, ihracat yapabilmesi için, gümrük beyannamesini ihracatçı birlikleri veya gümrük idarelerinden temin edip, doldurarak ihracatçı birliklerine onaylatması gerekmektedir.

Kayda Bağlı İhracat : İhracat Yönetmeliği’nin “Kayda Bağlı İhracat Listesinde” yer alan ürünlerin ihracatı için gümrük beyannamesi ile birlikte kayıt için ilgili ihracatçı birliklerine müracaat edilir.

Konsinye İhracat : Gümrük Beyannamesi ile birlikte izin için ilgili ihracatçı birliklerine müracaat edilir.

Kredili İhracat : Mal cinsi, ödeme planı ve süresini içeren satış sözleşmesinin aslı ve tercümesi ile birlikte ihracatçı birliklerine müracaat edilir.

Bedelsiz İhracat : Bedelsiz İhracat konusu malların değeri 10 000 $’dan fazla ise, “Bedelsiz İhracat Formu” doldurmak suretiyle ihracatçı birliklerine başvurulur.

Bağlı Muamele veya Takas Yoluyla Yapılacak İhracat : Bağlı Muamele talepleri gerekli belgelerle birlikte ihracatçı birliklerine yapılır.

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi Ambargo Kararları Uyarınca İhracatın Denetime Tabi Olduğu Ülkelere Yapılacak İhracat : Irak’a yönelik gıda, ilaç ve tıbbi malzeme ihracı serbest olup, ilgili ihracatçı birliklerine bilgi vermek gerekmektedir. Libya’ya BM Güvenlik Konseyinin 883 Sayılı Kararı ile bazı malların satılması veya sözkonusu malların üretimi veya bakımı için kullanılacak her türlü malzemenin sağlanması veya bu konuda lisans verilmesi yasaklanmıştır.

Kotaya Tabi Ürünlerin İhracı : İhracatçıların, tekstil ve hazır giyim ürünlerinin ABD ve Kanada’ya ihracatında bazı kategorilerde ilgili ihracatçı birliklerinden kota talebinde bulunmaları gerekmektedir.

11. SANAYİ ODALARI, TİCARET ODALARI, SANAYİ VE TİCARET ODALARI

ATR Belgesi : İhracatçıların, AB Ülkelerine yapacakları ihracatta kullanılan ATR Belgesini bağlı bulundukları odalardan almaları ve bu belgenin gümrük idarelerince vize yapılması gerekmektedir. Sözkonusu dolaşım belgesi Avrupa Birliği Ülkeleri’ne yapılacak ihracatta, ihracata konu olan malların Katma Protokol gereğince tavizli gümrük indiriminden yararlanılması amacıyla düzenlenmektedir.

EUR.1 Dolaşım Sertifikası : İhracatçıların, EFTA Ülkelerine yapacakları (İsviçre, İzlanda, Lihtenştayn) ihracattta kullanılan EUR.1 Dolaşım Sertifikasını bağlı bulundukları odalardan almaları ve bu belgenin gümrük idarelerince vize yapılması gerekmektedir. Sözkonusu dolaşım sertifikası EFTA Ülkleri’ne yapılacak ihracatta, ihracata konu olan malların Serbest Ticaret İşbirliği Anlaşması gereğince tavizli gümrük indiriminden yararlanılması amacıyla düzenlenmektedir.

GSP Formu (Form A) : Türkiye’ye Genelleştirilmiş Preferanslar Sistemi (GSP) kapsamında tavizli gümrük vergisi uygulayan ülkelere (ABD, Avustralya, Kanada, Japonya, Yeni Zelanda ve Rusya Federasyonu) yapılan ihracatta kullanılan bir formdur. Bu sistemden yararlananabilmek için ihracatçının sözkonusu formu Odalara tasdik ettirmesi ve ardında bir yazı ekinde Dış Ticaret Müsteşarlığı veya Dış Ticaret Müsteşarlığı Bölge Müdürlüğü’ne onaylatması gerekmektedir.

İşlenmiş Lületaşı İhracatı İçin Expertiz raporu : Ülkemizden ihraç edilecek lületaşı pipolarda ihracatçının bağlı bulunduğu Odalardan expertiz raporu alması gerekmektedir. Bu işlem için bir dilekçe, fatura ve form ile bağlı bulunan Oda’ya başvurulur.

12. BANKALAR

Transit Ticaret : Talepler "Transit Ticaret Formu" düzenlemek suretiyle bankalara yapılmaktadır.

Dövizin Yurda Getirilmesi : İhraç edilen malların bedelinin, Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar’da öngörülen özel haller ile Bakanlıkça uygun görülen mücbir sebeplerden kaynaklanan gecikmeler hariç fiili ihraç tarihinden itibaren en çok 180 gün içinde ihracatçılar tarafından yurda getirilerek bankalara veya özel finans kurumlarına, Türk parası olması halinde tevsiki, döviz ise satılması zorunludur. Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar ve Tebliğler ile ihracata ilişkin belirlenmiş olup, Banka Genel Müdürlüğü ile bu Genel Müdürlüğe bağlı Kambiyo Müdürlükleri tarafından yürütülmektedir.

13. KÜLTÜR BAKANLIĞI

Halı Expertiz Raporu : Ülkemizden ihraç edilecek el halılarında ihracatçının, bağlı bulunduğu Oda’dan expertiz raporu alması gerekmektedir. Bu işlem için bir dilekçe ile Oda’ya başvurulur.

Hediyelik Eşya İhracatı İçin Expertiz Raporu : Ülkemizden ihraç edilecek bakırdan ve pirinçten mamul hediyelik eşyalarda ihracatçının bağlı bulunduğu Odalardan expertiz raporu alması gerekmektedir.

Kaynak: http://www.igeme.org.tr/

alum.gif (736 bytes)

© 2001, C.C.Aktan