Kurumsal Kültür

WWW.CANAKTAN.ORG

KURUM KÜLTÜRÜ İLE KURUM İKLİMİ ARASINDAKİ İLİŞKİ

COŞKUN CAN AKTAN & HASAN TUTAR

Kurum iklimi ve kurum kültürü kavramları sıklıkla birbirlerinin yerine kullanılmaktadır. Bununla birlikte kurum kültürü ve kurum iklimi aynı anlamda iki kavram değil, ancak birbirlerini tamamlayan kavramlardır. [1] Kurum kültüründen bağımsız bir kurum iklimi veya kurum ikliminden bağımsız bir kurum kültürü düşünülemez; bunlar birbirini tamamlayan süreçlerdir. Kurumlar kendi yönetim anlayışlarına göre kurum kültürünü ve iklimini geliştirir. Bunu yaparken kültürü ve iklimi ortaya çıkaran unsurlardan yararlanırlar.  

Kültür kavramı etimolojik bakımdan sosyoloji ve antropolojiye daha yakın olmasına rağmen, iklim kavramı psikoloji ve sosyal psikoloji kavramlarına daha yakındır. Kültür kavramı örgüt ve yönetim merkezli iken, iklim kavramı insan ve grup merkezlidir. Kurum kültürü yönetim tarzı, kurumsal yapı gibi faktörlere bağlı iken, iklim kavramı, liderlik, motivasyon, iş tatmini ve kurumsal sadakat gibi psikolojik unsurlarla ilgilidir. 

Kurum kültürü, kurumdaki, inançlar, tutumlar, davranışlar, gelenekler ve alışkanlıkların uyumlu bir bütünü iken, kurum iklimi; kuruma kimlik kazandıran, çalışanların davranışlarının arkasındaki saiki oluşturan, bireylerin davranışlarını etkileyen ve onlar tarafından algılanan, kısaca kuruma egemen olan tüm psikolojik özellikler dizisidir. Kurum iklimi, çalışanların kurumsal tutum ve davranışlarının ortaya çıkardığı ve kuruma egemen olan havadır. 

Kurum kültürü, kurum çalışanları tarafından benimsendiği ölçüde uzun süre devam eder.. Buna karşın, kurum ikliminin ortaya çıkması ve ortadan kalkması daha kısa sürede olur. Kurum kültürünün sürekliliğine rağmen, kurum ikliminde geçicilik esastır.

Kurum kültürü genellikle kurum iklimini etkiler. Başka bir ifadeyle kurum iklimleri, kurumsal kültürün belirlediği bir kurumsal atmosferdir ve kurum kültüründen bağımsız olarak ortaya çıkmaz. Stewart ve Garson kurum iklimi ile kurum kültürü arasındaki ilişkiyi açıklarken, “kurum iklimi, tamamen kurum kültürü ile ilgili bir kavramdır, ancak kurum kültüründen farklıdır. İklim, kişilerin belirli bir kurumda çalışmasından ne derece hoşnut olunması gerektiği hususundaki beklentilerinin bir araya getirilip getirilmediğini ölçer” (Stewart and Garson, 1990:257) demektedirler. Oysa kültürün, memnuniyet, tatmin ve kurumsal bağlılığı ölçme yeteneği yoktur.

Kurum kültürü ve iklimi müşterek kavramlardır. Kültür, değerleri ve varsayımları paylaştığı için, iklim kavramını da kapsar. Paylaşılan varsayımlardan, paylaşılan algılamalara yönelme, büyük bir kavramsal adım değildir. Bu iki kavram kolaylıkla birbirinin yerine kullanılabilir. Kültür, ideal çevrenin değerleri ve varsayımları iken, iklim iç çevrenin maddi olmayan algılamalarının bir sonucudur. Bu yüzden, kültür iklime yön verir. Kurum geliştirme, yaygın olarak kültür veya iklimi değişim amacı olarak kullanır (Lusier, 1990:344). Kültür kurumsal maddi ve manevi unsurların bir birikimi iken, iklim salt kurumun psikolojik unsurlarının sonucunda ortaya çıkan atmosferdir. 

Kurum kültürü, genellikle nispi değişmeyi sürdüren kurum özelliklerini yansıtır. Buna karşın iklim, geçici olan ve daha kısa sürede değiştirilebilen özellikleri açıklamak için kullanılır. Kurum kültürü bir kurumsal “değer” ortaya çıkarırken, kurumsal iklim kurumsal “hava”nın ortaya çıkmasını sağlar. Hava değişimleri gibi, kurumsal iklim değişkenlik ve kararsızlık gösterirken, kurumsal kültür daha istikrarlı ve değişimi daha zordur.

.............................

......................................

.................................................


 

[1] Kurum kültürü ve kurum iklimi kavramları ve aralarındaki ilişki konusunda bkz: Denison, 1996; Ertekin, 1978; Terzi,2000.

 

                                                              © COPYRIGHT 2006, C.C.Aktan

Tüm hakları saklıdır. Bu web sayfasında Coşkun Can Aktan'ın editörlüğünü yaptığı  Kurumsal Kültür (Ankara: SPK Yayını, 2006) adlı kitabın bir kısmı yeralmaktadır. Bu web sayfasındaki bilgilerden yararlanıldığında bilimsel araştırma etik ilkeleri gereğince kaynak gösterilmesi gerekir.  Bu web sayfasındaki metinlerin tamamı Fikir ve Sanat Eserleri Yasası hükümleri gereğince yazılı izin alınmaksızın hiç bir şekilde kullanılamaz.