KURUMSAL SOSYAL SORUMLULUK  İLE İLİŞKİLİ VE BENZER KAVRAMLAR

COŞKUN CAN AKTAN & DENİZ BÖRÜ

 

Özellikle 1980’li yılların başından itibaren, işletmelerin sadece ekonomik faaliyetleriyle değil, ayrıca sosyal sorumluluk faaliyetleri dolayısıyla da değerlendirilmelerinin gerektiği vurgulanmaktadır (Lantos, 2001:596). Ancak kurumsal sosyal sorumluluk kavramının günümüzde geldiği konum işletmelerin sadece paydaşlarına karşı sorumluluk üstlenmesiyle sınırlı kalmamakta, bunun da ötesinde üstlendiği sorumlulukları işletme içindeki tüm süreçlere yaymak, bu şekilde yarattığı etkileri ölçmek, denetlemek ve raporlamak boyutlarına da içermektedir. Tüm bu anlatılanların doğru ve etik yollarla hayata geçirilmesinin işletmeye sağladığı faydalar ise bazı durumlarda ekonomik fayda boyutuna da ulaşabilmektedir. (Balabanis, Phillips & Lyall ,1998:42) Bu nedenlerden ötürü günümüz işletmeleri kurumsal sosyal sorumluluk kavramına geçmiş hiçbir dönemde olmadığı kadar büyük önem vermeye başlamışlardır. Bunda, günümüz işletmelerinin kurumsal sosyal sorumluluk kavramı sayesinde kendileri için de ciddi kazanımlar elde edeceklerini görmüş olmalarının büyük etkisi mevcuttur. Örneğin, kurumsal sosyal sorumluluk faaliyetleri aracılığıyla elde edilen kurum imajının ya da kurumsal itibarın işletme için günümüzde hayati öneme sahip olduğu bilinmektedir. Yaşanan değişimler ışığında günümüz işletmelerinin geçmişe oranla kurumsal sosyal sorumluluk anlayışlarını değiştirdiklerini ve bu değişim sonucunda ortaya bir takım yeni kavram ve uygulamaların çıktığını görmekteyiz. Bu anlamda; iş ahlakı, sosyal denetim, etik denetim, sosyal raporlama, kurumsal vatandaşlık gibi kavramlar günümüzde kurumsal sosyal sorumluluk kavramıyla birlikte anılan başlıca gelişmeleri oluşturmaktadırlar. Bu kavramları ve içeriklerini kısaca açıklamaya çalışalım.

Şirket sosyal sorumluluğu. 

İş etiği (business ethics).

Kurumsal sosyal duyarlılık (social responsiveness).

Kurumsal hesap verme sorumluluğu  (corporate accountability).

Sosyal denetim (social auditing).

Sosyal raporlama (social reporting).

Kurumsal vatandaşlık (Corporate citizenship).

Davranış kodları (Code of conduct).