Prof.Dr.Coşkun Can Aktan 

Değişim ve Yeni Global Yönetim, İstanbul: MESS Yayınları, 1997.

Lütfen referans bilgileri için bu kaynağa müracaat ediniz. Bilimsel etik ilkelerine uygun olarak atıfta bulunulması önemle rica olunur. Fikir ve Sanat Eserleri Hakkındaki Kanun'daki haklar muhfuzdur. © C.C.Aktan

ORGANİZASYONEL DEĞİŞİMDE LİDERLİK
VE YÖNETİM DANIŞMANLIĞI

 

DEMING'E GÖRE ORGANİZASYONLARDA BAŞARILI BİR YÖNETİCİNİN BİLMESİ VE SAHİP OLMASI GEREKEN YEDİ İLKE (*)

1. Yönetici sisteminin ne demek olduğunu bilmeli ve çalışanlara öğretmelidir.

2. Yönetici organizasyonun amaçlarını gerçekleştirmesi ve optimizasyona ulaşılabilmesi için çalışanların sistemin önemli bir parçası olduğunu bilmeli ve çalışanlara değer vermelidir.

3. Yönetici insanların birbirlerinden farklı özelliklere sahip olduklarını bilmeli ve anlamalıdır. Yönetici çalışanların sahip olduğu aile geçmişi, eğitim, kabiliyet vs. faktörleri değerlendirmeli ve bu faktörlerin organizasyon içerisinde optimize edilmesini sağlamalıdır. Bu çalışanları sınıflara ayırmak demek değildir. Aksine, yönetici çalışanları sahip olduğu özellikler çerçevesinde değerlendirir ve onların en uygun görevde istihdam edilmelerini sağlar.

4. Yönetici için öğrenmenin sınırı olmamalıdır. Yönetici çalışanlarını okumaya teşvik etmelidir. Yönetici organizasyon içerisinde eğitim için seminerler ve kurslar düzenlemelidir.

5. Yönetici kendisini bir yargıç olarak değil, çalışanların lideri ve danışmanı olarak görmelidir.

6. Yönetici personelin çalışma ortamını ve insanlar arasındaki ilişkilerin nasıl olduğunu öğrenmelidir. Yönetici, çalışanların eğitimine önem vermelidir.

7. Yönetici üç tür güce sahip olmalıdır. (1) Görevi dolayısıyla sahip olduğu otorite, (2) Bilgi, (3) Şahsiyet ve ikna etme gücü.

 


DRUCKER'E GÖRE ORGANİZASYONLARDA BAŞARI İÇİN ÜST YÖNETİMİN BAŞLICA ALTI GÖREV VE SORUMLULUĞU (*)

 

1. Misyon. Üst yönetim "Bizim işimiz nedir ve ne olmalıdır?" sorusunu kendi kendine sormalı ve öncelikle misyonunu açık bir şekilde ortaya koymalıdır.

2. Vizyon ve değerler. Organizasyonda üst yönetim vizyonunu ve değerlerini açık bir şekilde ortaya koymalı; organizasyonda kuralları ve standartları oluşturmalıdır.

3. Beşeri organizasyon kurma ve geliştirme. Üst yönetim, organizasyonda insan kaynaklarına değer verecek bir beşeri organizasyon kurmayı amaçlamalıdır.

4. İletişim. Üst yönetim, organizasyon ile ilişki içerisinde bulunan tüm kişi ve organlarla (müşteriler, tedarikçiler, bankacılık ve mali kuruluşlar, devlet vs.) yakın iletişim içerisinde olmalıdır.

5. Kutlama ve törenlerde vakit kaybedilmemesi. Üst yönetim, çeşitli davet ve törenlere katılarak vakit kaybetmemeye özen göstermelidir.

6. Kriz zamanlarında görev ve sorumluluk devretmeye hazır üst yönetim elemanlarının bulunması. Organizasyonda kriz dönemlerinde ve güçlükle karşılaşacağı anlarda üst yönetime yardımcı olacak, onların görev ve sorumluluklarını paylaşacak ve/veya kısmen üstlenecek bir hazır (stand-by) yönetim oluşturulmalıdır.

 


 

ORGANİZASYONLARDA YÜKSEK PERFORMANS İÇİN YÖNETİMİN SAHİP OLMASI GEREKEN YETENEK VE KAPASİTELER (*)

1. Yazılı iletişim. Organizasyonla ilgili gerçekleri ve bilgileri düzenli ve sistematik bir şekilde yazılı olarak halka ulaştırmak.

2. Sözlü iletişim. Organizasyonla ilgili gerçekleri ve bilgileri çalışanlar ve vatandaşlarla paylaşmak; onları dinlemek, görüş ve önerilerinden istifade etmek.

3. Problem çözme. Organizasyonda problemleri teşhis ve analiz etme ve en iyi çözümleri bulma konusunda çaba sarfetmek.

4. Kişilerin yeteneklerinden istifade etme. Organizasyonda çalışanların yeteneklerine en uygun işte istihdam edilmelerini sağlamak.

5. Organizasyondaki cinsiyet, ırk ve etnik kültür yapısı. Organizasyonda çalışanların cinsiyet, ırk, dil, etnik kültür çeşitliliğini dikkate almak ve bunlara saygı göstermek.

6. Vizyon. Organizasyonun geleceği ile ilgili uzun dönemi esas alan bir bakış açısını benimsemek ve uygulamak.

7. Yaratıcı düşünme. Organizasyonda gelişmeyi ve ilerlemeyi sağlamak için yaratıcı düşünceye önem vermek ve bundan istifade etmek.

8. Fleksibilite. Yeni enformasyona ve değişime açık olmak; beklenmeyen gelişmelere uyum gösterebilmek ve fleksibl olmak.

9. Karar verme gücü. Organizasyon amaçlarını gerçekleştirmek için doğru kararlar almak; alınan kararların etkilerini süratle algılamak.

10. Liderlik. Organizasyonda başarıya ulaşılması için çalışanları motive etmek ve iyi bir şekilde yönetmek; yönetimde dürüstlük, güven, açıklık ve çalışanlara saygıyı temin ve tesis etmek.

11. Anlaşmazlıklar. Organizasyon içerisindeki anlaşmazlıkları, fikir ayrılıklarını yapıcı bir tarzda düzenlemeye ve çözmeye çalışmak.

12. Kendi kendini yönetme. Çalışanların kendi kendilerini iyi bir şekilde yönetmeleri ve motive etmelerini sağlamada yardımcı olmak; çalışanların kendilerinin sahip olduğu güçlü ve zayıf yanlarını bulup çıkarmalarına yardımcı olmak; kendi kendine öğrenme ve kendi kendini geliştirme yaklaşımının çalışanlar arasında yaygınlaşmasını sağlamak.

13. Görüşme ve işbirliği. Organizasyonda başarıya ulaşılması için yönetim ve çalışanlar arasında işbirliğinin geliştirilmesine çalışmak; problemlere ortak çözüm bulma konusunda görüşmeler yapmak, Consensus'a ulaşma konusunda çaba sarfetmek.

14. Planlama ve değerlendirme. Organizasyonda uzun dönemi esas alan bir planlama ve strateji oluşturulmasını sağlamak; planın uygulanmasından sonra elde edilen sonuçları değerlendirmek; organizasyonda durum analizi yaparak eksiklikleri ve hataları tesbit etmek, organizasyonun sahip olduğu fırsatlardan istifade etmeye çalışmak.

15. Mali yönetim. Organizasyonun harcamaları ve gelirleri ile ilgili olarak etkin bir bütçe oluşturulmasını ve mali yönetimin geliştirilmesini sağlamak.

16. İnsan kaynaklarının yönetimi. Organizasyonda yönetimin sahip olduğu güç ve otoriteyi diğer birim ve kişilerle paylaşmalarını sağlamak; çalışanlara yetki devretmek; çalışanları tanımak ve saygı göstermek, çalışmalarını ödüllendirmek; tüm çalışanlara adil ve eşit bir şekilde muamele etmek.

17. Müşteriye yönelik hizmet verme. Müşterilerin ihtiyaçlarını en iyi şekilde karşılayacak türde hizmet vermek; daha iyi ve kaliteli hizmet sunulması için kararlı olmak ve organizasyonda etkinlik artırmaya çalışmak.

18. Dış çevreden haberdar olma. Organizasyon dışındaki atmosfer ve iklimden haberdar olmak; organizasyonu etkileyecek dış ekonomik, politik ve sosyal trendleri izlemek.

19. Grup çalışması. Organizasyonda grup çalışmasını tesis etmek; çalışma grubu içerisinde güven ve işbirliğini oluşturmak; grup çalışma ruhunu kurumsallaştırmak.

20. Teknoloji yönetimi. Organizasyonda modern teknoloji araçlarından istifade etmek.

21. İç kontrol/bütünlük. Organizasyon içerisinde bütünlüğü sağlamak için iç kontrol mekanizmalarını oluşturmak.

22. Teknik yeterlilik. Teknik ve uzmanlık isteyen alanlarda yeterli olmak; mühendislik, hukuk, muhasebe gibi alanlarda yeterli teknik personele ve bilgiye sahip olmak.


 

ORGANİZASYONLARDA BAŞARI İÇİN LİDERLERDE
BULUNMASI GEREKEN ÖZELLİKLER (*)

1. Vizyona sahip olma. Lider, şimdiki durumdan daha iyi bir geleceği öngörebilme yeteneğine sahip olmalı.

2. Organizasyondaki kompleks yapıyı yönetebilme. Lider, organizasyondaki enformasyon ve bilgileri anlama ve yorumlama yeteneğine sahip olmalı.

3. Organizasyonu, işletme faaliyetlerini ve sanayinin özelliklerini anlama. Lider, piyasadaki gelişmeleri ve trendi, tüketicinin ihtiyaçlarındaki değişme ve gelişmeleri analiz etme yeteneğine sahip olmalı.

4. Organizasyonun yapısını ve süreçlerini anlama. Özellikle genel müdür düzeyindeki yöneticiler organizasyonun çalışma yapısını ve süreçlerini çok iyi bilmeli.

5. Organizasyonu başarıya götürme. Liderin sahip olması gereken özelliklerden birisi organizasyonu başarıya doğru sürüklemesidir.

6. Şahsi bütünlük. Lider, tüm çalışanlara örnek olacak şekilde davranışlarında açık ve tutarlı olmalı, söz ve davranışları ile uyum içinde olmalı.

7. Fleksibilite. Organizasyondaki değişen şartlara lider kolayca uyum gösterebilme yeteneğine sahip olmalıdır.

8. Kendini tanıma ve bilme. Lider, sahip olduğu güçlü ve zayıf yönlerini anlamalı ve yaptığı hataları açıkça kabul etmelidir.

9. Yeni bilgiler öğrenme. Lider, sürekli yeni enformasyon ve bilgi elde etmeye çalışmalı; tecrübesinden ve organizasyonda kendi yaptığı ya da başkalarının yaptığı hatalardan yeni şeyler öğrenmelidir.

10. Otoritesini kullanmadan başkalarını etkileyebilme. Lider, güçlü vizyonu ve iletişimi ile başkalarını kolayca etkileyebilme ve ikna edebilme yeteneğine sahip olmalıdır.

11. Yönetimin ve işgücünün beceri ve kabiliyetlerini geliştirmeye çalışma. Lider, organizasyonun sürekli gelişmesi konusunda kararlı olmalıdır. Organizasyonda gelişmeyi teşvik ve motive edecek bir iklim yaratmalıdır.

12. Grup çalışması. Lider organizasyon içerisinde grup çalışmasının gelişmesi için çaba göstermelidir.


 

ORGANİZASYONDA BAŞARI İÇİN LİDERLİK İLKELERİ (*)

I. TEMEL LİDERLİK İLKELERİ

1. Vizyon oluştur.

2. Kendin, yönetici ve çalışanlar için amaçları tanımla.

3. Çalışanların iyi performans göstermelerini sağla.

4. Yöneticiler ve çalışanları yapıcı kelimelerle uyar ve eleştir.

5. Organizasyondaki değişimi gerçekleştir ve kolaylaştır.

6. Adına hareket edecekler ya da işlem yapacakların başarılı olmaları için kendilerine güvenmelerini sağla.

7. Organizasyonda uygun davranış kurallarının öğretilmesi için çaba göster.

II. SÜPER LİDERLİK İLKELERİ

8. Organizasyonda insanın kendi kendine bir lider olabileceğini anlatmaya ve öğretmeye çalış.

9. Organizasyonda çalışanların kendi kendilerine amaç belirlemelerini ve öğrenmelerini sağla.

10. Çalışanların pozitif düşünmelerini sağla.

11. Organizasyonda başarıları ödüllendirerek "kendi-kendine liderliğin" (self-leadership) gelişmesini sağla.

12. Yapılan hataların öğrenme ve tecrübe için bir fırsat olduğunu çalışanların anlamasını sağla.

13. Kendi-kendini yönetebilecek çalışma gruplarının oluşumunu sağla.

14. Organizasyonda kendi-kendine liderlik kültürünü geliştir.


DEĞİŞİM YÖNETİMİ KONUSUNDA DAHA KAPSAMLI BİLGİLER İÇİN MESS TARAFINDAN YAYINLANAN DEĞİŞİM VE YENİ GLOBAL YÖNETİM KİTABINA MÜRAACAT EDİNİZ.